Uchwalenie ustawy w trybie pilnym. K 7/12
15 lipca 2013 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna wniosek Grupy posłów na Sejm dotyczący uchwalenia w trybie pilnym ustawy podwyższającej składki na ubezpieczenie rentowe w części opłacanej przez pracodawcę.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) ustawy z dnia 21 grudnia 2011 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 123 ust. 1 konstytucji;
2) ustawy z dnia 21 grudnia 2011 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 konstytucji.
Artykuł 123 ust. 1 konstytucji przewiduje, że Rada Ministrów może uznać uchwalony przez siebie projekt ustawy za pilny, z wyjątkiem projektów ustaw podatkowych, ustaw dotyczących wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej, Sejmu, Senatu oraz organów samorządu terytorialnego, ustaw regulujących ustrój i właściwość władz publicznych, a także kodeksów. Zgodnie z tym przepisem, trybu pilnego nie można nadać m.in. projektowi ustawy podatkowej.
Zdaniem wnioskodawcy wpłaty pochodzące ze składek są dochodami Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) który, zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jest państwowym funduszem celowym, nie posiada osobowości prawnej, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest jedynie dysponentem zgromadzonych w tym funduszu środków. Składka na ubezpieczenie rentowe, w tym również w części finansowanej przez pracodawcę (płatnika), stanowi zatem dochód państwa, a przez to wypełnia w całości definicję podatku i jest podatkiem.
W ocenie wnioskodawcy, niezależnie od tego, czy ustawa nowelizująca jest ustawą dotyczącą podatku, czy też normuje ona inną daninę publiczną, niedopuszczalne było uznanie przez Radę Ministrów przedmiotowego przedłożenia za pilne i procedowanie nad nim przez parlament w trybie określonym w art. 123 konstytucji. Zdaniem wnioskodawcy, przesądza to o niekonstytucyjności kwestionowanego aktu normatywnego.
Wnioskodawca wskazuje również, że fakt istnienia deficytu FUS był ustawodawcy znany od lat, gdyż zaistnienie owego deficytu nie jest stanem nagłym, zaskakującym i wymagającym natychmiastowej, legislacyjnej interwencji.
Ponadto zdaniem wnioskodawcy wprowadzenie zmian w trakcie danego roku bez zachowania odpowiedniej vacatio legis, tj. co najmniej miesięcznego wyprzedzenia przed jego rozpoczęciem, a modyfikacja dotyczy podatku (daniny) rozliczanego w cyklu rocznym - narusza konstytucję. Według wnioskodawcy, tego rodzaju działanie ustawodawcy, wprowadza chaos i niepewność w zakresie wysokości obciążeń daninowych, należy więc je uznać za sprzeczne z zasadami: zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, ochrony bezpieczeństwa prawnego oraz należytego zabezpieczenia interesów w toku.
Rozprawie będzie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, sprawozdawcą będzie sędzia TK Andrzej Wróbel.