Postępowanie sądowe; koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych; ustanowienie granicy wynagrodzenia biegłego z zakresu medycyny. SK 24/11
9 maja 2012 r. o godz. 8.30 Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 59 ust. 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym oraz § 48 Uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2006 r. w sprawie Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego ogłosi wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym w sprawie dotyczącej kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych (ustanowienie granicy wynagrodzenia biegłego z zakresu medycyny).
Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie skargi konstytucyjnej Pana Zbigniewa G.-O., wydany na posiedzeniu niejawnym, w sprawie zgodności przepisu § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 roku w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym w związku z regulacjami zawartymi w punkcie 11 załącznika nr 1 do powyższego rozporządzenia - w zakresie, w jakim przewidują ustanowienie górnej granicy wynagrodzenia dla biegłego z zakresu medycyny wydającego opinię wyłącznie na podstawie akt sprawy, z art. 2, art. 32 ust. 1 i 2 oraz art. 64 ust. 2 konstytucji.
Skarżący lekarz powołany został jako biegły do opracowania opinii w postępowaniu przygotowawczym. Po sporządzeniu żądanej opinii, skarżący przedłożył rachunek tytułem wynagrodzenia. Postanowieniem Prokuratora Prokuratury Rejonowej wynagrodzenie to obniżono, za podstawę przyjmując przepisy § 4 ust. 1 w zw. z § 2 kwestionowanego rozporządzenia. Prokurator zastosował bowiem określone w załączniku do rozporządzenia ograniczenie maksymalnej wysokości wynagrodzenia biegłego z tytułu wydania opinii na podstawie akt sprawy - co było powodem nieuwzględnienia wniosku skarżącego o przyznanie mu wynagrodzenia w pełnej wysokości. Skarżący złożył zażalenie wnosząc o zmianę orzeczenia poprzez przyznanie wynagrodzenia w pełnej kwocie. Sąd rejonowy utrzymał w mocy postanowienie prokuratora. Uznał on, iż przyznane skarżącemu wynagrodzenie za czynności biegłego (w niepełnej wysokości) określone zostało w sposób prawidłowy.
Zdaniem skarżącego, kwestionowana regulacja narusza prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Wprowadza w kręgu podmiotów cechujących się wspólną cechą wyróżniającą (biegłych sądowych, sporządzających opinię wyłącznie na podstawie akt sprawy), całkowicie nieuzasadnione kryterium ich różnicowania na biegłych z zakresu medycyny oraz biegłych pozostałych specjalności, poprzez sztuczne i nieuprawnione ograniczenie maksymalnej kwoty wynagrodzenia wyłącznie w przypadku tych pierwszych. Dzieje się tak mimo tego, iż w przypadku opiniowania na podstawie akt sprawy, charakter wykonywanych czynności pozostaje taki sam. Tym samym, biegły z zakresu medycyny, niezależnie od faktycznego nakładu czasu pracy włożonego w opracowanie danej opinii, nie jest uprawniony do otrzymania wynagrodzenia wyższego niż przewidziane zaskarżonymi przepisami wynagrodzenie maksymalne. Z kolei biegli wszystkich innych niż medycyna specjalności uprawnieni są każdorazowo do otrzymania wynagrodzenia w kwocie odpowiadającej ilości rzeczywiście poświęconego na opracowanie opinii czasu.
Kwestionowana regulacja prowadzi zdaniem skarżącego do naruszenia równej wobec wszystkich ochrony praw majątkowych. W przypadku skarżącego (biegłego z zakresu medycyny), przysługujące mu prawo majątkowe (w postaci prawa do wynagrodzenia za wykonaną pracę) zostało sztucznie i w sposób niezasadny ograniczone, tym samym skarżącemu nie zapewniono takiej ochrony prawnej, jaka przysługuje innym podmiotom prawa.
Przewodniczący składu orzekającego: sędzia TK Marek Kotlinowski, sprawozdawca: sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka.