Prawo łowieckie; postępowanie dyscyplinarne; prawo do sądu. K 21/11
24 lipca 2012 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący prawa łowieckiego.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 34 pkt 6 ustawy z dnia 13 października 1995 roku - Prawo łowieckie z art. 2 i 42 konstytucji oraz art. 33 ust. 6 powyższej ustawy w zakresie, w jakim wyłącza prawo członka zrzeszenia ukaranego karą inną niż pociągającą za sobą utratę członkostwa w zrzeszeniu, do wniesienia odwołania do sądu - z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 konstytucji.
Zgodnie z art. 34 pkt 6 ustawy Prawo łowieckie do zadań Polskiego Związku Łowieckiego należy prowadzenie dyscyplinarnego sądownictwa łowieckiego. Natomiast w myśl art. 33 ust. 6 tej ustawy w sprawach nabycia lub utraty członkostwa w PZŁ oraz utraty członkostwa w kole łowieckim zainteresowany może - po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego - dochodzić swoich praw na drodze sądowej.
Kształtowanie treści stosunków pomiędzy członkiem a PZŁ pozostawiono wyłącznie w kompetencji Związku. Zdaniem wnioskodawcy w demokratycznym państwie prawnym nie można zaakceptować sytuacji, w której ustawodawca zrzeka się wszelkiej kompetencji do wywierania wpływu na treść wszystkich stosunków łączących członka z organizacją posiadającą prawny monopol w zakresie gospodarki łowieckiej. Dotyczy to zwłaszcza prawa do sądu. Powierzenie PZŁ wyłącznej kompetencji w zakresie sądownictwa dyscyplinarnego według ustalonych przez siebie kryteriów jest w ocenie wnioskodawcy sprzeczne z konstytucyjną zasadą poprawnej legislacji.
Występujące w kwestionowanej regulacji pominięcie prawodawcze powoduje zdaniem wnioskodawcy wyraźne naruszenie zasad sprawiedliwości proceduralnej. Zasady i warunki ponoszenia odpowiedzialności dyscyplinarnej powinny być uregulowane w ustawie z uwagi na represyjny charakter postępowania dyscyplinarnego. Brak tego sprawia, że art. 34 pkt. 6 prawa łowieckiego jest niezgodny z konstytucją.
Wnioskodawca twierdzi również, że kwestionowany przepis pomijając gwarancje prawa do obrony osoby podlegającej łowieckiemu postępowaniu dyscyplinarnemu jest niezgodny z art. 42 konstytucji. W Statucie PZŁ ograniczono bowiem możliwość pełnienia funkcji obrończych w tym postępowaniu jedynie do osób będących członkami zrzeszenia i niepełniących w nim żadnych funkcji ani niebędących pracownikami PZŁ. Ponadto kwestionowany przepis pomija element domniemania niewinności, jak również nie określa, za które przewinienia dyscyplinarne można ponieść odpowiedzialność jako za przewinienia zawinione lub niezawinione.
Zdaniem wnioskodawcy art. 33 ust. 6 kwestionowanej ustawy -w zakresie, w jakim wyłącza prawo członka PZŁ ukaranego karą inną niż pociągającą za sobą utratę członkostwa w PZŁ, do wniesienia odwołania do sądu -jest niezgodny z konstytucją. Pozbawia on bowiem ukaranego tą inną karą możliwości kwestionowania przed sądem prawidłowości postępowania dyscyplinarnego i zasadności wymierzonej w ramach tego postępowania kary. Są to kary ingerujące w sferę konstytucyjnych praw i wolności ukaranego członka PZŁ, dotykające tak cennych wartości dla każdego człowieka jak godność, dobre imię czy zaufanie innych osób. Orzeczenie tych kar może mieć wpływ na relacje pomiędzy ukaranym a innymi członkami PZŁ, chociażby przy wyborach do organów koła, czy PZŁ. Dlatego też konieczne jest zagwarantowanie ukaranemu tymi karami możliwości żądania rozpoznania jego sprawy przez bezstronny, niezależny i niezawisły sąd - podkreśla wnioskodawca.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Mirosław Granat, sprawozdawcą będzie sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz.