Zasady wnoszenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. SK 4/11
27 września 2012 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną Danuty K. dotyczącą zasad wnoszenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 4241 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku - Kodeks postępowania cywilnego, dodanego przez art. 1 pkt 25 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów z dnia 22 grudnia 2004 roku, rozumianego w ten sposób, że od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe, przysługuje skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jedynie wtedy, gdy niezgodność ta jest oczywista, rażąca i przybiera postać kwalifikowaną z art. 77 ust. 1 konstytucji.
Wyrokiem sądu rejonowego na rzecz skarżącej została zasądzona kwota wraz z odsetkami i kosztami procesu z tytułu odszkodowania za skradziony samochód w ramach ubezpieczenia autocasco. W wyniku apelacji sąd okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo, uznając, że skoro w skradzionym pojeździe pozostawiono dowód rejestracyjny to zachodzi podstawa do zwolnienia pozwanego zakładu ubezpieczeń od odpowiedzialności. Wyrok ten ze względu na wartość przedmiotu sporu nie mógł zostać zaskarżony do Sądu Najwyższego skargą kasacyjną. Pełnomocnik powódki wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem tego wyroku. Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi do rozpoznania ze względu na jej oczywistą bezzasadność. Postanowienie to jest niezaskarżalne.
W ocenie skarżącej powszechnie przyjęta w orzecznictwie Sądu Najwyższego interpretacja kwestionowanego przepisu oznacza, że wprowadza on kwalifikowaną, nieznaną konstytucji przesłankę odpowiedzialności państwa w postaci "rażącej" bezprawności orzeczenia sądowego, w miejsce wymaganej w art. 77 ust. 1 konstytucji "zwykłej" niezgodności z prawem. Zachodzi w tym przypadku sprzeczność między aktem rangi ustawowej a regulacją konstytucyjną, gdyż "rażąca bezprawność orzeczenia" jest pojęciem znacznie węższym niż "niezgodność z prawem" w rozumieniu art. 77 ust. 1 konstytucji.
Jak podkreśla skarżąca, regulacja ustawowa w niedopuszczalny sposób zawęża zastosowanie normy konstytucyjnej uzależniając odpowiedzialność państwa od surowszej przesłanki, niż wymaga tego konstytucja - pomimo tego, że art. 77 ust. 1 konstytucji nie dopuszcza ustawowego modyfikowania przesłanek odpowiedzialności państwa na niekorzyść obywateli.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Wojciech Hermeliński, sprawozdawcą będzie sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka.