Zakres ochrony prawnej wierzyciela w postępowaniu upadłościowym. P 62/08
8 czerwca 2010 r. o godz. 13.30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące zakresu ochrony prawnej wierzyciela w postępowaniu upadłościowym.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 62 i art. 169 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 roku - Prawo upadłościowe z art. 32 konstytucji w zakresie, w jakim wyłącza on możliwość wytoczenia powództwa przez wierzyciela, który nie wszczął postępowania sądowego przed ogłoszeniem upadłości o wierzytelność, która uległa zgłoszeniu do masy upadłości i nie została uznana w toku postępowania upadłościowego.
Dariusz P. był zatrudniony na stanowisku prezesa spółki. Po ogłoszeniu upadłości spółki wystąpił przeciwko syndykowi z roszczeniem o ustalenie istnienia wierzytelności tytułem części wynagrodzenia za pracę. Sędzia-komisarz ustalił listę wierzytelności uznając wierzytelność Dariusza P. w kategorii pierwszej. Postanowienie to zostało zaskarżone. Sąd gospodarczy w postanowieniu odmówił uznania w kategorii pierwszej wierzytelności Dariusza P.
Kwestionowane przepisy stanowią, że w trakcie trwania postępowania upadłościowego dla wierzycieli, którzy nie wytoczyli powództwa przed ogłoszeniem upadłości jedyną drogą dochodzenia należności podlegających zgłoszeniu do masy upadłości jest ich zgłoszenie celem umieszczenia na liście wierzytelności. W razie odmowy uznania ich wierzytelności muszą oczekiwać do zakończenia postępowania upadłościowego, by móc wytoczyć powództwo przeciwko upadłemu. Natomiast wierzyciele, którzy wytoczyli powództwo przed ogłoszeniem upadłości, w razie odmowy umieszczenia wierzytelności na liście, mogą domagać się podjęcia zawieszonego postępowania sądowego i tą drogą uzyskać sprostowanie listy wierzytelności.
Zdaniem sądu pytającego, nie ma wystarczających przesłanek do uprzywilejowania pozycji wierzyciela, który wytoczył powództwo przed ogłoszeniem upadłości względem pozostałych wierzycieli. Nie wszyscy wierzyciele mogą być świadomi, w którym momencie nastąpi ogłoszenie upadłości. Brak aktywności wierzyciela przed ogłoszeniem upadłości może być wywołane chęcią uniknięcia dalszego pogorszenia sytuacji finansowej upadłego, bądź koniecznością oczekiwania na wymagalność świadczenia. W pewnych okolicznościach postawa wierzyciela, który nie wytoczył powództwa przed ogłoszeniem upadłości nie jest od niego zależna. W ocenie sądu pytającego, przepisy wskazane w pytaniu prawnym, budzą wątpliwości co do zgodności z konstytucyjną zasadą równości.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Stanisław Biernat, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Wojciech Hermeliński.