Zasady przyznawania zasiłku pogrzebowego. P 25/09
28 października 2010 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Okręgowego w Opolu Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące zasad przyznawania zasiłku pogrzebowego.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 81 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu nadanym mu z dniem 1 stycznia 1999 roku, z art. 67 w związku z art. 32 konstytucji, w zakresie w jakim uniemożliwia przyznanie zasiłku pogrzebowego osobom, które złożyły wniosek o zasiłek pogrzebowy po upływie 12 miesięcy od dnia zgonu osoby, o której mowa w art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS.
Paweł Ł. zmarł w czerwcu 2005 r. we Włoszech. Do marca 2007 roku rodzina zmarłego nie wiedziała o jego śmierci i pochówku. Po sprowadzeniu zwłok do Polski odbył się pogrzeb, a wszelkie koszty poniósł ojciec zmarłego, który wcześniej wystąpił do ZUS o wypłatę zasiłku pogrzebowego. Organ ubezpieczeniowy odmówił wypłaty zasiłku z powodu upływu terminu nieprzekraczalnego. Sąd rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję ZUS i przyznał prawo do zasiłku pogrzebowego. ZUS złożył apelację od powyższego wyroku.
Zdaniem sądu pytającego kwestionowany przepis jest niezgodny z konstytucyjną gwarancją prawa do zabezpieczenia społecznego i zasadą równości. Przy kształtowaniu zakresu prawa do ubezpieczenia społecznego ustawodawca związany jest wynikającym z zasady równości nakazem jednakowego traktowania świadczeniobiorców charakteryzujących się taką samą cechą istotną. Zdaniem sądu pytającego, cecha ta odnosi się do poniesienia kosztów pochówku, nie zaś upływu określonego w ustawie czasu od daty śmierci osoby. Ustawodawca nie może tworzyć mechanizmu, który w odniesieniu do pewnej kategorii wnioskodawców będzie prowadził do całkowitego wyłączenia prawa do tego świadczenia jedynie z uwagi na upływ czasu od daty śmierci osoby, po której świadczenie to przysługuje, skoro w niektórych przypadkach samo dowiedzenie się o zgonie osoby nastąpić może po upływie 12 miesięcy od jego daty.
Według sądu pytającego, w celu przywrócenia stanu zgodnego z konstytucją mechanizm liczenia terminu wygaśnięcia prawa do wypłaty zasiłku pogrzebowego powinien być tak ukształtowany, by nie wiązać jego początku z momentem zdarzenia sprawczego w postaci śmierci osoby, po której zasiłek ten przysługuje, ale z momentem dokonania jej pochówku.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.