Prawo do świadczenia rodzinnego osób niepełnosprawnych. P 32/09
15 listopada 2010 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące prawa do świadczenia rodzinnego osób niepełnosprawnych.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 24 ust. 3a ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym przed zmianą wynikającą z ustawy z dnia 17 października 2008 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych z art. 2 w związku z art. 69 konstytucji. Chodzi o zakres w jakim zakwestionowany przepis stanowi, że w przypadku wniosku o ponowne przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego po utracie ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat, której niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia, legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności uzyskanym w wyniku rozpoznania przez sąd powszechny jej odwołania od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności i stanowiącym kontynuację poprzedniego orzeczenia, prawo do świadczeń rodzinnych ustala się nie wcześniej niż od pierwszego dnia miesiąca, w którym osoba ta złożyła wniosek o kontynuację świadczenia rodzinnego.
Kwestionowany przepis w brzmieniu obowiązującym do 2 stycznia 2009 roku wymuszał nielogiczne postępowanie, gdyż w dwuetapowym trybie przyznawania zasiłku pielęgnacyjnego, w którym zasiłek zależy od stopnia niepełnosprawności, nakazywał złożenie w pierwszej kolejności wniosku o zasiłek pielęgnacyjny, a nie wystąpienie o ustalenie stopnia niepełnosprawności. Przyjęta regulacja stanowiła pułapkę dla ubiegających się o zasiłek pielęgnacyjny, którzy postępując zgodnie z logiką z przyczyn od siebie niezależnych (przedłużającego się postępowania w sprawie ustalenia stopnia niepełnosprawności), jak się później (po złożeniu wniosku o zasiłek pielęgnacyjny) okazywało, traciły świadczenie za okres, w którym byli niepełnosprawni w takim samym stopniu, jak w okresie, w którym takie świadczenie już otrzymywali. W ocenie sądu pytającego przyjęte rozwiązanie proceduralne należy uznać za sprzeczne z zasadą przyzwoitej legislacji.
Zdaniem sądu pytającego, z uwagi na ochronę osób niepełnosprawnych, stwarzane dla nich procedury powinny być szczególnie przyjazne. Nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych pokazuje, że można było tryb przyznania świadczenia rodzinnego zależnego od niepełnosprawności uregulować w sposób znacznie bardziej przyjazny.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Ewa Łętowska, a sprawozdawcą będzie wiceprezes TK Marek Mazurkiewicz.