Jawność postępowania dyscyplinarnego SK 10/07
17 lutego 2009 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną Dariusza R. dotyczącą jawności postępowania dyscyplinarnego wobec adwokata.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
- art. 95a ustawy z dnia 26 maja 1982 roku - Prawo o Adwokaturze z art. 45 ust. 1 w związku z art. 45 ust. 2, w związku z art. 2, w związku z art. 17 ust. 1 oraz w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji;
- par. 28 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lipca 1998 r. w sprawie postępowania dyscyplinarnego w stosunku do adwokatów i aplikantów adwokackich z art. 45 ust. 1 w związku z art. 45 ust. 2 konstytucji w związku z art. 2, art. 17 ust. 1 oraz w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji;
- art. 56 pkt 1 i 3 w związku z art. 40 pkt 2, w związku z art. 43 ust. 1, w związku z art. 59 ust. 1 i 2 w związku z art. 11 ust. 2 ustawy - Prawo o Adwokaturze z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 konstytucji;
- art. 91 b w związku z art. 91a ust. 1 ustawy - Prawo o Adwokaturze z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 konstytucji.
Skarżący Dariusz R. wystąpił do okręgowej izby adwokackiej o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego wobec adw. Roberta G. Zgodnie z zawartą miedzy nimi umową adwokat sporządził pozew przeciwko spółce o zwrot kosztów zakupu ciągnika rolniczego ewentualnie dostarczenie rzeczy wolnej od wad i odszkodowanie. Powoływał się w nim na rachunki potwierdzające wydatki poniesione przez skarżącego w związku z niedotrzymaniem umowy przez tę spółkę. Rachunki adwokat otrzymał wcześniej od skarżącego. Wzywany wielokrotnie przez sąd okręgowy do ich złożenia oświadczał, że nie posiada rachunków, gdyż dołączył je do pozwu. Wobec tego sądy - okręgowy a następnie apelacyjny oddaliły pozew. Dopiero po zakończeniu postępowania przed sądem apelacyjnym adwokat zwrócił rachunki skarżącemu. Rzecznik dyscyplinarny okręgowej rady adwokackiej wszczął postępowanie przeciwko adw. Robertowi G. Sąd dyscyplinarny izby adwokackiej uznał adwokata winnego naruszenia zasady należytej gorliwości przy wykonywaniu czynności zawodowych jako pełnomocnika skarżącego i skazał go na karę dyscyplinarną w postaci upomnienia. Wyższy Sąd Dyscyplinarny Naczelnej Rady Adwokackiej, do którego odwołał się Dariusz R. oraz obwiniony adwokat utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. Kasację do Sądu Najwyższego złożył zarówno obwiniony jak i skarżący. Sąd Najwyższy sprawę przekazał do ponownego rozpoznania sądowi dyscyplinarnego izby adwokackiej, który ponownie uznał adwokata za winnego naruszenia zasad należytej staranności i gorliwości. Od tego orzeczenia skarżący wniósł odwołanie podnosząc, że działań adwokata nie można oceniać jedynie w kontekście braku należytej staranności i gorliwości. Adwokat w sposób celowy i zamierzony wprowadził w błąd sąd i swego klienta z premedytacją działając na jego szkodę. Wyższy Sąd Dyscyplinarny NRA zmienił zaskarżone orzeczenie i wymierzył adwokatowi karę dyscyplinarną w postaci nagany. Sąd Najwyższy do którego odwołali się skarżący i adwokat obie kasacje oddalił.
Podczas rozprawy przed sądem dyscyplinarnym izby adwokackiej żonie skarżącego nakazano opuszczenie sali, a przedstawiciele Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka nie zostali dopuszczeni do udziału w postępowaniu przed Wyższym Sądem Dyscyplinarnym NRA. Zdaniem skarżącego naruszono w ten sposób prawo do jawnego rozpatrzenia sprawy. Ponadto obowiązywanie kwestionowanych przepisów samo w sobie narusza prawo do rzetelnego procesu np. postępowania dyscyplinarne w izbach adwokackich są jawne tylko i wyłącznie dla członków adwokatury oraz przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości. Zdaniem skarżącego narusza to konstytucyjną zasadę równości wobec prawa. Tworzy bowiem dwie grupy posiadające odmienne prawa: członków adwokatury i przedstawicieli Min. Sprawiedliwości, którzy mogą korzystać z jawności oraz pozostałe osoby, które są tego prawa pozbawione.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz , a sprawozdawcą będzie sędzia TK Marian Grzybowski.