Egzamin maturalny U 5/06
16 stycznia 2007 o godz. 10.00 r. Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący egzaminu maturalnego.
Trybunał orzeknie w sprawie zgodności:
- § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 września 2006 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych i załącznika do tego rozporządzenia z art. 22 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty oraz z art. 92 ust. 1 Konstytucji;
- § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 września 2006 roku z art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. b - f ustawy o systemie oświaty oraz z art. 2 i art. 70 ust. 4 zdanie pierwsze Konstytucji;
- § 5 w związku z § 1 pkt 8 - 17 i pkt 19 - 25 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 września 2006 roku z art. 2 Konstytucji;
- § 97 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2004 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. b - f ustawy o systemie oświaty oraz z art. 70 ust. 4 zdanie pierwsze Konstytucji.
Zgodnie z kwestionowanymi przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej, osoba, która zdawała egzamin maturalny w roku szkolnym 2004/2005 i 2005/2006 pomimo, że z jednego przedmiotu obowiązkowego w części ustnej lub pisemnej nie uzyskała minimalnej liczby punktów, otrzymuje świadectwo dojrzałości. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich należy rozważyć, czy Minister Edukacji Narodowej posiada całkowitą swobodę w określaniu, kto zdał egzamin maturalny. Kwestionowane przepisy umożliwiają uzyskanie świadectwa bez rzeczywistego zdania egzaminu maturalnego, który jest formą sprawdzenia wykształcenia ogólnego. Jest to sprzeczne z przepisami ustawy o systemie oświaty. Zdaniem Rzecznika rozporządzenie jest także niezgodne z zasadą nie działania prawa wstecz stanowiąca element demokratycznego państwa prawnego. Ponadto w ocenie RPO rozporządzenie wraz z załącznikiem wydano z przekroczeniem upoważnienia ustawowego. Minister został bowiem zobowiązany do określenia w drodze rozporządzenia warunków i sposobu oceniania oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów. Nie ma więc uprawnień do przeliczania wyników uzyskanych z egzaminu maturalnego. Przeliczanie ocen nie jest tożsame z ocenianiem. Kolejny zarzut Rzecznika dotyczy zmiany zasad zdawania egzaminów maturalnych. Dotąd egzamin mógł być zdawany na poziomie podstawowym lub na poziomie podstawowym i poziomie rozszerzonym. Po zmianie może być zdawany na poziomie podstawowym albo rozszerzonym. Jest to istotna zmiana, gdyż dotychczas maturzysta, który wybrał poziom rozszerzony zdawał egzamin na poziomie podstawowym decydującym o zdaniu matury, a następnie na poziomie rozszerzonym, którego wynik nie wpływał na zdanie matury. Według nowych zasad maturzyści, którzy zadeklarowali zdawanie egzaminu na poziomie rozszerzonym będą mogli przystąpić jedynie do rozszerzonej wersji egzaminu. I ta wersja będzie decydowała o zdaniu egzaminu. Zdaniem RPO również czas na wprowadzanie zmian w egzaminach maturalnych jest zbyt krótki, gdyż osoby zainteresowane dowiadują się o nowych regułach na 8 miesięcy przed egzaminem. Nowa regulacja nie zabezpiecza więc w sposób dostateczny ich interesów w toku.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Marian Grzybowski, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Ewa Łętowska.