Zakaz przetwarzania tzw. danych wrażliwych (przetwarzanie danych osobowych przez upoważnionych przedstawicieli NIK) K 39/12
20 stycznia 2015 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Prokuratora Generalnego dotyczący zakazu przetwarzania tzw. danych wrażliwych (przetwarzanie danych osobowych przez upoważnionych przedstawicieli NIK).
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 29 ust.1 pkt 2 lit. i ustawy z 23 grudnia 1994 roku o Najwyższej Izbie Kontroli w związku z art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych - z art. 2, art. 47, art. 51 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 51 ust. 4 konstytucji, jak również z art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 roku.
Zgodnie z kwestionowanym przepisem, podczas postępowania kontrolnego upoważnieni przedstawiciele NIK mają prawo do przetwarzania danych osobowych, w tym danych, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli.
Art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych zakazuje wszelkim podmiotom przetwarzania tzw. danych wrażliwych, ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również danych o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym oraz danych dotyczących skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.
Zdaniem wnioskodawcy powyższy przepis pozornie gwarantuje ochronę życia prywatnego obywateli w sferze, której regulacja dotyczy. Wyjątek bowiem sformułowany w pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych stanowiący, że przetwarzanie danych wrażliwych jest jednak dopuszczalne, jeżeli przepis szczególny innej ustawy zezwala na przetwarzanie takich danych bez zgody osoby, której dotyczą - sprowadza zakaz określony w art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych do roli deklaratywnej, pozbawionej decydującego znaczenia merytorycznego. Regulacja art. 27 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych nie określa, ponadto jaki podmiot mógłby z omawianego uprawnienia korzystać, ani w jakich okolicznościach dane sensytywne mogłyby stać się przedmiotem przetwarzania przez taki podmiot co jest sprzeczne z art. 2 konstytucji.
Brak stosownych gwarancji prawnych chroniących jednostkę umożliwia w ocenie wnioskodawcy takie wkroczenie pracowników NIK praktycznie w każdej sytuacji, gdy jest to wygodne lub użyteczne dla Izby. Kwestionowane regulacje godzą więc w konstytucyjne zasady określoności ustawowej ingerencji w sferę konstytucyjnych wolności i praw jednostki oraz proporcjonalności takiej ingerencji.
Ponadto wnioskodawca wskazuje, że ustawodawca, wbrew jednoznacznej dyspozycji ustrojodawcy, zawartej w art. 51 ust. 4 ustawy zasadniczej, pominął w ustawie unormowania mogące zapewnić obywatelom zgłoszenie żądania sprostowania oraz usunięcia ze zbiorów przetwarzanych przez NIK informacji dotyczących danych sensytywnych, które zdaniem tych obywateli są informacjami nieprawdziwymi, niepełnymi lub zebranymi w sposób sprzeczny z ustawą.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka, sprawozdawcą będzie sędzia TK Stanisław Rymar.