Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa K 5/17
20 czerwca 2017 r. o godz. 12:30 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi orzeczenie wydane na posiedzeniu niejawnym dotyczące wniosku Prokuratora Generalnego w sprawie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.
Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi orzeczenie w sprawie zgodności:
1) art. 11 ust. 3 i 4 w związku z art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa z art. 178 ust. 1 oraz art. 187 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 w związku z art. 32 ust. 1 i 2 konstytucji oraz art. 11 ust. 2 w związku z art. 12 ust. 1 powyższej ustawy z art. 187 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 w związku z art. 32 ust. 1 i 2 konstytucji;
2) art. 11 ust. 1, 2, 3, 4 i 5 w związku z art. 13 ust. 3 i 4 zdanie pierwsze powyższej ustawy, w zakresie, w jakim przepisy te pomijają regulację, zgodnie z którą kadencja wszystkich wybranych w trybie tych unormowań członków Rady winna rozpoczynać się w tym samym czasie z art. 187 ust. 3 i 4 konstytucji w związku z zasadą określoności przepisów prawnych, wynikającą z art. 2 i zasadą legalizmu, określoną w art. 7 konstytucji.
Ad. 1. Prokurator Generalny podnosi, że art. 11 ust. 3 i 4 w związku z art. 13 ust. 1 i 2 o ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (dalej: uKRS) ograniczyły uprawnienia sędziów sądów powszechnych w wyborach do KRS, kształtując je w sposób odmienny niż przewiduje to konstytucja w art. 187 ust. 1 pkt 2. Wskutek wprowadzenia wyborów w kwestionowanej formule uniemożliwiono uzyskanie właściwej, opartej na zasadzie równości, reprezentacji sędziów sądów powszechnych w KRS. Ponadto wnioskodawca wskazuje, że kwestionowane przepisy różnicują sposób wyboru członków KRS przez sędziów poszczególnych sądów, co prowadzi do nieuzasadnionego ograniczenia czynnego i biernego prawa wyborczego sędziów sądów rejonowych i sądów okręgowych. Sędziowie apelacyjni, okręgowi i rejonowi, którzy nie dostaną się w skład zebrań przedstawicieli, pozbawieni są bezpośredniego prawa wyborczego. W odniesieniu do sądów administracyjnych wprowadzono wyraźną różnicę w porównaniu z procedurą wyboru członków KRS spośród sędziów sądów powszechnych. Różnica ta polega na tym, że przedstawiciele zebrań sądów apelacyjnych oraz zgromadzeń ogólnych sędziów okręgów wybierają członków KRS jedynie spośród grona przedstawicieli, podczas gdy zgromadzenie ogólne sędziów NSA wspólnie z przedstawicielami zgromadzeń ogólnych wojewódzkich sądów administracyjnych wybiera członków KRS spośród wszystkich sędziów sądów administracyjnych. Oznacza to, że w art. 11 ust. 3 i 4 uKRS wprowadzono do ustawy o KRS bezpodstawną dysproporcję między prawem wyborczym sędziów sądów powszechnych a takim prawem innych sędziów – wskazuje wnioskodawca.
Zdaniem Prokuratora Generalnego rozwiązanie zawarte w art. 11 ust. 2 uKRS ogranicza czynne prawo wyborcze sędziów wojewódzkich sądów administracyjnych w wyborach członków Rady. Wyłącznie bowiem przedstawiciele - i to w ograniczonej liczbie dwóch osób spośród ogółu sędziów każdego wojewódzkiego sądu administracyjnego - dokonują wyboru członków KRS. Taki stan rzeczy narusza w ocenie wnioskodawcy w szczególności art. 187 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 konstytucji.
Ad. 2. Zdaniem wnioskodawcy użycie, w art. 187 ust. 3 konstytucji, sformułowania w liczbie mnogiej „wybranych członków" wskazuje, że ustrojodawca ukształtował kadencję wybieranych członków KRS jako kadencję grupową. Natomiast jak wskazuje wnioskodawca, indywidualna kadencja członków KRS wprowadzona została do praktyki funkcjonowania KRS na podstawie stanowiska Rady z dnia 12 lutego 2002 r. w przedmiocie wykładni art. 187 ust. 1 pkt 2 Konstytucji RP. Wnioskodawca podkreśla, że wskutek podjęcia ww. uchwały ukształtowała się wadliwa wykładnia przepisów ustaw o KRS oraz idąca za nią wadliwa praktyka. Przepisy te, rozumiane zgodnie z treścią ww. uchwały KRS, są niezgodne m. in. z konstytucyjnymi zasadami określoności prawa oraz legalizmu. W przekonaniu wnioskodawcy zaistniałe pominięcie prawodawcze (pominięcie regulacji, zgodnie z którą kadencja wszystkich wybranych w trybie unormowań art. 11 ust. 1, 2, 3, 4, i 5 w związku z art. 13 ust. 3 i 4 zdanie pierwsze uKRS członków Rady powinna rozpoczynać się w tym samym czasie) umożliwiło przyjęcie niezgodnej z art. 187 ust. 3 konstytucji wykładni kwestionowanych przepisów.
Przewodniczący składu orzekającego: sędzia TK Michał Warciński, sprawozdawca- sędzia TK Mariusz Muszyński.