Uprawnienie do uzyskania paczki żywnościowej przez osoby pozbawione wolności SK 10/16
19 grudnia 2017 r. o godz. 12:30 Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi orzeczenie wydane na posiedzeniu niejawnym dotyczące skargi konstytucyjnej M. T. w sprawie uprawnienia do uzyskania paczki żywnościowej przez osoby pozbawione wolności.
Trybunał Konstytucyjny publicznie ogłosi orzeczenie wydane na posiedzeniu niejawnym w sprawie zgodności art. 113a § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny wykonawczy z art. 32 ust. 1 i 2 w związku z art. 41 ust. 4 i art. 2 Konstytucji RP.
Skarżący M.T. jako osoba odbywająca karę pozbawienia wolności nie posiadał na wolności bliskiej rodziny, ale utrzymywał liczne kontakty listowne ze swoimi znajomymi przebywającymi na wolności, w tym także z osobą, która wpłaciła kwotę pieniężną wskazując w tytule wpłaty, iż jest to kwota przeznaczona na paczkę żywnościową dla skazanego M.T. Areszt śledczy, w którym on przebywał odmówił realizacji paczki żywnościowej wskazując, iż osoba wpłacająca środki pieniężne nie jest osobą najbliższą dla skazanego, której przysługuje uprawnienie złożenia zamówienia na paczkę żywnościową.
Zgodnie bowiem z zaskarżonym art. 113a § 3 ustawy – Kodeks karny wykonawczy (dalej: k.k.w.), skazany ma prawo otrzymywać raz w miesiącu paczkę żywnościową, w skład której wchodzą artykuły żywnościowe lub wyroby tytoniowe zakupione za pośrednictwem zakładu karnego. Skazany otrzymuje paczkę żywnościową po złożeniu zamówienia na piśmie oraz po pokryciu kosztów przygotowania paczki. Zamówienie może być również złożone przez osobę najbliższą.
Tak sformułowany przepis stał się podstawą uznania skargi M.T. za niezasadną przez Sędziego Penitencjarnego Sądu Okręgowego, który rozpoznawał jego skargę na działanie organów więziennych. Od tego rozstrzygnięcia Sędziego Penitencjarnego wydanego w ramach pełnionego nadzoru penitencjarnego nie przysługuje środek odwoławczy.
W ocenie skarżącego, treść zdania trzeciego art. 113a § 3 k.k.w. prowadzi wprost do różnego ukształtowania uprawnień do uzyskania paczki żywnościowej przez osoby pozbawione wolności jedynie z uwagi na posiadanie lub też nie posiadanie przebywających na wolności osób, którym ustawa przyznaje przymiot „osób najbliższych” dla skazanego. Przepis w obecnym brzmieniu powoduje de facto, że skazany nie posiadający najbliższej rodziny, ani innych osób wymienionych w art. 115 § 11 kodeksu karnego, zostaje pozbawiony prawa do uzyskania raz w miesiącu paczki żywnościowej zamówionej przez osobę trzecią przebywającą na wolności. Zdaniem skarżącego, regulacja ta godzi w zasadę równości wobec prawa naruszając prawo do humanitarnego traktowania każdego skazanego, który tylko i wyłącznie z powodu nieposiadania „osób najbliższych” zostaje pozbawiony prawa do pozyskania dodatkowego co miesięcznego oprowiantowania. W opinii M.T., zaskarżona regulacja prowadzi do bezpośredniej dyskryminacji osób takich jak skarżący.
Przewodniczącą składu orzekającego będzie Prezes TK Julia Przyłębska, sprawozdawcą będzie sędzia TK Henryk Cioch.