Zasady dopuszczenia do egzaminu notarialnego; forma zdawania egzaminu. K 1/10
Data: 30 XI 2011 godz.: 0.00
30 listopada 2011 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna wniosek Krajowej Rady Notarialnej dotyczący zasad dopuszczenia do egzaminu notarialnego oraz formy zdawania egzaminu.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 12 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 lutego 1991 roku - Prawo o notariacie z art. 2 i art. 17 ust. 1 konstytucji;
2) art. 74a § 4 pkt 6 powyższej ustawy z art. 2 konstytucji;
3) art. 74 § 4 i art. 74d powyższej ustawy z art. 17 ust. 1 konstytucji.
Zgodnie z art. 12 § 2 pkt 3 ustawy - Prawo o notariacie, do egzaminu notarialnego składanego przed komisją, bez odbycia aplikacji notarialnej, mogą przystąpić osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności, bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi przez notariusza w kancelarii notarialnej, na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
Zdaniem wnioskodawcy, ustawodawca wprowadzając tę regulację wykroczył poza standard konstytucyjny w zakresie poprawności legislacyjnej przyjętych rozwiązań. Nie uwzględnił również wymogów wynikających z konstytucyjnej zasady sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu notariusza przez samorząd zawodowy. Wnioskodawca kwestionuje wiarygodność ustalania czasu praktyki w przypadku osób zatrudnionych na innej podstawie niż umowa o pracę. Nie ma bowiem żadnej możliwości zweryfikowania, jaki był rzeczywisty wymiar czasowy świadczenia usług w ramach umowy cywilnoprawnej, na przykład zlecenia. Dopuszczenie więc do egzaminu osób, których rzeczywisty okres praktyki w zawodzie jest nieweryfikowalny pozbawia samorząd zawodowy możliwości wykonywania pieczy nad tymi osobami w rozumieniu art. 17 ust. 1 konstytucji.
Zgodnie z art. 74 § 4 kwestionowanej ustawy egzamin notarialny składa się z trzech części pisemnych, przy czym ustawodawca nie przewidział ustnej formy zdawania egzaminu zawodowego. W ocenie wnioskodawcy rodzi to ryzyko dopuszczania do zawodu notariusza osób, które nie będą wykonywać zawodu w sposób prawidłowy. Z punktu widzenia prawidłowej konstrukcji pieczy, samorząd notarialny powinien mieć możliwość, chociażby elementarnego weryfikowania podstawowych umiejętności leksykalnych osób zdających egzamin, zwłaszcza tych, które nie odbywały wcześniej aplikacji notarialnej.
Rozprawie będzie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, sprawozdawcą będzie sędzia TK Zbigniew Cieślak.