Trybunał Konstytucyjny

Adres: 00-918 Warszawa, al. Szucha 12 a
prasainfo@trybunal.gov.pl tel: +22 657-45-15

Biuletyn Informacji Publicznej
Transmisja

9 kwietnia 2013 roku - doroczne Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego /

Data: 9 IV 2013 godz.: 19.02

9 kwietnia 2013 roku odbyło się doroczne Zgromadzenie Ogóne Sędziów Trybunału Kopnstytucyjnego poświęcone przedstawieniu najważniejszych problemów wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2012 roku.

W Zgromadzeniu wzięli udział - Opens external link in new windowPrezydent RP Bronisław Komorowski, Opens external link in new windowMarszałek Sejmu Ewa Kopacz, Marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, Opens external link in new windowPremier Donald Tusk, I Prezes Sądu Najwyższego Stanisław Dąbrowski, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego Roman Hauser, Przewodnicxzący Karjowej rady Sądownictwa Antoni Górski, Rzecznik Praw Obywatelskich Irena Lipowicz, Prokurator Generalny Andrzej Seremet oraz inni zaproszeni goście.

Prezes Trybunału Konstytucyjnego przedstawiając najważniejsze problemy wynikające z orzecznictwa TK powiedział Spotkanie dzisiejsze, jak każde tego typu, ma szczególny charakter dla władzy sądowniczej naszego państwa, jest jednym z trzech takich wydarzeń w ciągu roku, obok Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Najwyższego i obok Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Przy takich okazjach urzeczywistnia się idea współdziałania władzy, piastuni różnych funkcji i urzędów państwowych na co dzień realizujący zadania powierzone im zgodnie z wynikającą z artykułu 10 Konstytucji zasadą podziału władzy mają dziś możliwość podjęcia wspólnej refleksji nad stanem naszego państwa i naszego prawa. Pozwala to na podejmowanie międzyinstytucjonalnego dialogu, który wydaje się szczególnie cenny na linii łączącej piony władzy sądowniczej, reprezentowanej przez Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy i Naczelny Sąd Administracyjny. Te trzy organy dzielą wspólną misję orzekając w warunkach niezależności i niezawisłości, każdy w zakresie przypisanych kompetencji, stoją na straży reguł i wartości Konstytucji demokracji państwa prawa, sprawiedliwości, praw i wolności Polaków oraz dobra Rzeczypospolitej. Tę misję realizują w duchu współdziałania, co przejawia się choćby w praktyce wzajemnego uwzględniania dorobku orzeczniczego. (...) Mam przyjemność przedstawić Państwu informacje o istotnych problemach wynikających z działalności orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w roku 2012. Nie jest ani możliwe, ani konieczne, abym prezentował wszystkie podstawowe problemy konstytucyjne, które były przedmioty orzekania w roku ubiegłym, liczba orzeczeń oraz ich różnorodność tematyczna są znaczne. W zeszłym roku Trybunał wydał 65 wyroków oraz 55 postanowień, co oznacza około 10 spraw rozpoznawanych miesięcznie. Musimy pamiętać o 364 sprawach zakończonych przez Trybunał na etapie tzw. wstępnej kontroli skarg konstytucyjnych oraz o 53 zakończonych sprawach z wniosków podmiotów o ograniczonej legitymacji procesowej. (...) W zeszłorocznym dorobku orzeczniczym Trybunału Konstytucyjnego kilka wątków ma jednak, moim zdaniem, znaczenie kluczowe. Chciałbym się podzielić się kilkoma refleksjami na ich temat. Nie budzi wątpliwości pogląd zgodnie, z którym Trybunał jest sądem prawa, jego podstawowego zadanie polega na kontroli hierarchicznej zgodności norm dekodowanych z kwestionowanych czy zaskarżonych przepisów z normami stanowiącymi wzorzec kontroli. Nie oddaje to jednak całej natury kontroli dokonywanej przez sąd konstytucyjny. Prawo stanowi instrument regulowania stosunków między jednostkami lub jednostkami a państwem. Strzegąc konstytucyjności czy legalności aktu normatywnego Trybunał musi baczyć na sposób, w jaki kontrolowana norma wpływa na sytuację jej adresatów. Nie może przy tym abstrahować od aktualnych zjawisk społecznych oraz gospodarczych. Zjawiskiem mającym szczególne znaczenie z punktu widzenia orzecznictwa konstytucyjnego w ostatnich latach, jest dostrzegalne spowolnienie naszego rozwoju gospodarczego, potęgowane kryzysem gospodarczym i finansowym części naszych głównych partnerów gospodarczych. Obserwujemy systematyczne pomniejszanie dochodów budżetowych państwa. Stanowi to przyczynek do podejmowania przez ustawodawcę coraz to nowych środków zaradczych, które następnie kwestionowane są przed Trybunałem. Tym samym na sąd konstytucyjny przerzucany jest ciężar ostatecznej oceny dopuszczalności prowadzenia rozwiązań przeciw i antykryzysowych. Pociąga to za sobą konieczność ważenia przez Trybunał Konstytucyjny konkurencyjnych wartości konstytucyjnych. To zaś wymaga brania pod uwagę argumentów nie tylko jurydycznych, ale także aksjologicznych, socjologicznych oraz gospodarczych. Konfrontowanie się Trybunału z zarzutami niekonstytucyjności regulacji mających zapobiegać skutkom kryzysu i sposób radzenia sobie z nim w ramach naszego państwa i w ramach Unii Europejskiej nie jest sytuacją nową dla Trybunału. Trybunał kilkakrotnie kontrolował konstytucyjność instrumentów antykryzysowych takich choćby jak zmniejszenie wysokości subwencji wypłacanych partiom politycznym z budżetu, wyrok z 2010 roku, czy ograniczenie tzw. racjonalizacja zatrudnienia w administracji rządowej, wyrok z roku 2011. Wśród wyroków zeszłorocznych na szczególną uwagę zasługują dwa, pierwszy dotyczący możliwości czasowego odstępstwa od waloryzacji procentowej świadczeń emerytalno-rentowych i wprowadzenia tzw. waloryzacji kwotowej, drugi odnoszący się do kwestii dopuszczalności incydentalnego zamrożenia wysokości wynagrodzeń sędziów. W obu wypadkach Trybunał potwierdził konstytucyjność przyjętych regulacji antykryzysowych. (...)