Zasady uznawania za obywatela polskiego. Kp 5/09
Data: 18 I 2012 godz.: 0.00
18 stycznia 2012 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dotyczący zasad uznawania za obywatela polskiego.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 30 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 roku o obywatelstwie polskim w zakresie, w jakim rozszerza zakres przesłanek uznania za obywatela polskiego, z art. 137 konstytucji.
Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami tylko w dwóch przypadkach wojewoda może uznać cudzoziemca za obywatela polskiego. Po pierwsze bezpaństwowca, jeśli zamieszkiwał w Polsce co najmniej pięć lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się. Po drugie małżonka obywatela polskiego pozostającego w związku małżeńskim co najmniej trzy lata i posiadającego zezwolenie na osiedlenie się w Polsce. Kwestionowany przepis wprowadza nowy, szeroki katalog przypadków uznania cudzoziemców za obywateli polskich.
Konstytucja zalicza nadanie obywatelstwa polskiego do prerogatyw Prezydenta RP, co przesądza o szczególnej roli tego organu w zakresie nadawania obywatelstwa polskiego. Art. 34 ust. 1 konstytucji wskazuje jedynie na istnienie innych przypadków nabycia obywatelstwa polskiego. Należy więc uznać, iż przepis ten stanowi wyjątek od podstawowej formy nabywania obywatelstwa polskiego realizowanej w drodze nadania przez Prezydenta RP.
Zdaniem wnioskodawcy, rozszerzenie katalogu przesłanek, na podstawie których następuje uznanie za obywatela polskiego przewidziane w kwestionowanym przepisie, oznacza odstąpienie przez ustawodawcę od traktowania instytucji uznania jako wyjątku. W efekcie staje się ona instytucją prawną stanowiącą równoległą, w stosunku do nadania obywatelstwa polskiego (art. 137 konstytucji), drogę otrzymania obywatelstwa polskiego. Taka regulacja ustawowa prowadzi do odstąpienia od założonego przez ustrojodawcę kształtu instytucji prawnych prowadzących do otrzymania obywatelstwa polskiego. Nie ulega przy tym wątpliwości, że dochodzi w tym przypadku do rozszerzenia kompetencji organów administracji rządowej w sprawach, które tradycyjnie uznawane są za atrybuty Prezydenta RP.
Rozprawie będzie przewodniczył prezes TK Andrzej Rzepliński, I sprawozdawcą będzie sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz, II sprawozdawcą będzie sędzia Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz.