Przedawnienie zobowiązania podatkowego powstałego z tytułu zawarcia umowy pożyczki; ponowne powstanie zobowiązania podatkowego od tej samej czynności cywilnoprawnej. P 41/10
Data: 19 VI 2012 godz.: 0.00
19 czerwca 2012 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie dotyczące przedawnienia zobowiązania podatkowego powstałego z tytułu zawarcia umowy pożyczki (ponowne powstanie zobowiązania podatkowego od tej samej czynności cywilnoprawnej).
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 7 ust. 5 pkt 1 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, w zakresie w jakim przewidują - w stosunku do podatników będących osobami fizycznymi, po przedawnieniu zobowiązania podatkowego powstałego z tytułu zawarcia umowy pożyczki - ponowne powstanie obowiązku i zobowiązania podatkowego, od tej samej czynności cywilnoprawnej według dziesięciokrotnie wyższej 20 % stawki podatku z chwilą powołania się przez podatnika na fakt jej dokonania przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego - z art. 2, art. 32 ust. 1, art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 2 konstytucji.
Kwestionowane przepisy nakładają obowiązek zapłaty podatków po ich wygaśnięciu na skutek przedawnienia i to w wysokości wielokrotnie wyższej niż zobowiązanie pierwotne, podczas gdy inni podatnicy, których niewykonane zobowiązania podatkowe przedawniły się, tego rodzaju odpowiedzialności nie ponoszą. Zdaniem sądu pytającego, taka regulacja jest niezgodna z konstytucją.
W przypadku podatników podatku od czynności cywilnoprawnych, których zobowiązanie z tytułu pożyczki, powstałe w dacie jej zawarcia, wygasło w związku z przedawnieniem i którzy następnie powołują się na fakt zawarcia pożyczki w postępowaniu podatkowym, trudno wskazać uzasadnienie dla ich surowszego traktowania niż pozostałych dłużników fiskusa znajdujących się w analogicznej sytuacji. Świadczy to zdaniem sądu pytającego o niezgodności powyższego unormowania z konstytucyjnymi zasadami równości wobec prawa oraz sprawiedliwości społecznej.
Prawa podatnika, wynikające z przedawnienia obciążającego go zobowiązania, w następstwie którego wygasa zobowiązanie podatkowe i następuje uchylenie obowiązku zapłaty przedawnionego podatku ma, w opinii sądu pytającego, charakter majątkowy. Kwestionowane przepisy stanowią ograniczenie tego prawa i to w sposób naruszający jego istotę. Powodują bowiem, że wynikające z przedawnienia uprawnienia nie są respektowane tylko wobec podatników podatku od czynności cywilnoprawnych.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, sprawozdawcą będzie sędzia TK Marek Zubik.