Nieruchomości zajęte pod drogi publiczne; wygaśnięcie roszczenia o odszkodowanie. K 20/09
Data: 19 V 2011 godz.: 0.00
19 maja 2011 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący nieruchomości zajętych pod drogi publiczne oraz wygaśnięcia roszczenia o odszkodowanie.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną w zakresie, w jakim zezwala na wygaśnięcie roszczenia o odszkodowanie przed wydaniem decyzji potwierdzającej nabycie prawa własności nieruchomości zajętej pod drogę publiczną, przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego, z art. 2 i art. 21 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Zgodnie z kwestionowanym przepisem nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego za odszkodowaniem. Na mocy zaś ust. 4 powyższego przepisu odszkodowanie to miało być ustalane i wypłacane według zasad i trybu określonych w przepisach o odszkodowaniach za wywłaszczone nieruchomości, na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa.
Regulacja ta wymusza na poprzednim właścicielu nieruchomości składanie wniosku o przyznanie odszkodowania nawet w sytuacji, gdy brak jest jeszcze do tego przesłanek, gdyż postępowanie w sprawie potwierdzenia przejęcia nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego nie zostało zakończone. W związku z powyższym, właściciel takiej nieruchomości, nie wiedząc jeszcze, czy jego nieruchomość przeszła na własność podmiotów publicznych, powinien wnosić o przyznanie odszkodowania za nią. Rozwiązanie takie zdaniem wnioskodawcy jest sprzeczne z konstytucyjnymi zasadami: zaufania do państwa oraz poprawnej legislacji.
Wprowadzenie nieprzywracalnego terminu do złożenia wniosku o odszkodowanie, którego przekroczenie jest sankcjonowane utratą roszczenia odszkodowawczego, w sytuacji gdy organy administracji publicznej nie są zobowiązane przed tym terminem do wydania orzeczenia potwierdzającego przejście prawa własności na Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego zdaniem wnioskodawcy narusza konstytucję.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Mirosław Granat, sprawozdawcą będzie sędzia TK Stanisław Rymar.