Odpowiedzialność kontraktowa przewoźnika K 37/07
Data: 2 XII 2008 godz.: 0.00
2 grudnia 2008 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący odpowiedzialności kontraktowej przewoźnika.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku - Prawo przewozowe z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 76 Konstytucji.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich nadchodzą skargi od osób, którym na skutek opóźnień w kursowaniu pociągów została wyrządzona szkoda. Osoby te wskazują na bariery, jakie napotykają usiłując dochodzić należnego im odszkodowania. W rezultacie poniesiony przez nie uszczerbek majątkowy wynikający z nienależytego wykonania zobowiązania przez przewoźnika nie jest z reguły rekompensowany. Rzecznik Praw Obywatelskich dokonując analizy obowiązujących przepisów prawa stwierdził, iż w zakresie odpowiedzialności kontraktowej pozycja przewoźników została ukształtowana przez ustawodawcę w sposób uprzywilejowany. W myśl, zakwestionowanego przez wnioskodawcę przepisu, za szkody wynikłe z opóźnienia lub odwołania regularnie kursującego środka transportowego przewoźnik odpowiada tylko wówczas, gdy opóźnienie lub odwołanie było rezultatem jego winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich przepis ten wprowadza dwa istotne odstępstwa od ogólnych zasad odpowiedzialności kontraktowej: ogranicza odpowiedzialność dłużnika tylko do granic rażącego niedbalstwa oraz przerzuca na wierzyciela ciężar dowodu, iż wyrządzona mu szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. Przepis w istotny sposób ogranicza odpowiedzialność przewoźnika będącego profesjonalistą względem konsumentów za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, przybierające postać opóźnionego przyjazdu lub odwołania regularnie kursującego środka transportowego. Utrudnia, a niekiedy uniemożliwia wręcz dochodzenie roszczeń majątkowych przez konsumentów, przerzucając na nich ciężar dowodu winy przewoźnika. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich nie zachodziła konieczność ograniczenia, w stosunku do standardów obrotu powszechnego, ochrony praw majątkowych konsumentów. Wręcz przeciwnie, z Konstytucji wynika, adresowany także do ustawodawcy, nakaz preferencyjnego traktowania konsumentów, w sytuacji, gdy dana regulacja prawna ma doprowadzić do kolizji interesów z innymi podmiotami. Treść przepisu wbrew strategii ochrony konsumentów pogłębia istniejące nierówności, preferując w nieuzasadniony sposób ochronę profesjonalistów - aktywnych uczestników rynku, a więc silniejszej i lepiej poinformowanej strony umowy.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Mirosław Wyrzykowski.