Komunikat po Drukuj

Zasady pobierania opłaty od apelacji P 17/07

Data: 16 XII 2008 godz.: 0.00

Zaskarżony przepis powoduje nadmierne ograniczenie prawa do sądu w drugiej instancji, naruszenie zasady sprawiedliwości proceduralnej i prawa do ostatecznego orzeczenia.

16 grudnia 2008 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Okręgowego w Poznaniu II Wydział Cywilno-Odwoławczy dotyczące zasad pobierania opłaty od apelacji.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 18 ust. 2 w związku z art. 28 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zakresie, w jakim stanowi, że w postępowaniu uproszczonym pobiera się od apelacji opłatę stałą, liczoną jak od pozwu od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu umowy, niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 78, w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz jest zgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Stawki opłaty od pozwu w postępowaniu uproszczonym są stosunkowo niskie i łatwe do określenia. Przyjęcie jednak za podstawę obliczania opłaty od apelacji "wartości przedmiotu sporu" lub "wartości przedmiotu umowy", niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia, powoduje, że w odniesieniu do faktycznego interesu skarżącego, w niektórych przypadkach, następuje gwałtowny wzrost jej wysokości.

Biorąc pod uwagę, że opłaty, zgodnie z zamiarem ustawodawcy, miały być ustalone na niskim poziomie, odpowiadającym celom i zakresowi postępowania uproszczonego, trudno znaleźć uzasadnienie dla takiego sposobu ukształtowania opłat od apelacji.

Oderwanie kształtowania opłat od interesu podmiotu wnoszącego apelację, przy jednoczesnym zachowaniu jej powiązania z interesem podmiotu wnoszącego pozew (wartość przedmiotu sporu, wartość przedmiotu umowy) powoduje, że opłaty od apelacji w postępowaniu uproszczonym rosną progresywnie wraz ze wzrostem wartości przedmiotu sporu lub umowy, niezależnie od wartości żądania określonego w apelacji. O ile nie stwarza to barier ekonomicznych dostępu do sądu przy niskiej wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji, gdzie wartość przedmiotu sporu jest do 2 000 zł., to wnoszący apelację w odniesieniu do takiej samej wartości zaskarżenia, przy wartości przedmiotu sporu lub umowy przekraczającej 7 500 zł. napotka na istotne ograniczenie. Opłata w tym przypadku wyniesie 300 zł., czyli więcej niż w postępowaniu zwykłym.

Zaskarżony przepis powoduje nadmierne ograniczenie prawa do sądu w drugiej instancji, naruszenie zasady sprawiedliwości proceduralnej i prawa do ostatecznego orzeczenia. Trybunał podkreślił, że cel ustawy w postaci przyspieszenia, uproszczenia postępowania i taniości postępowania nie został zrealizowany.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Wojciech Hermeliński, a sprawozdawcą był sędzia TK Adam Jamróz.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.