Nauczyciele - prawo do nadania stopnia awansu zawodowego P 15/03
Data: 23 XI 2004 godz.: 0.00
W dniu 23 listopada 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodka Zamiejscowego w Gdańsku w sprawie konstytucyjności art. 10 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 lutego 2000 roku o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (ustawa nowelizująca Kartę Nauczyciela), dotyczącego nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego.
Na mocy ustawy nowelizującej Kartę Nauczyciela nauczyciele, którzy spełniają odpowiednie wymagania kwalifikacyjne oraz przed wejściem w życie ustawy byli zatrudnieni na podstawie mianowania, nabywają z mocy prawa stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego. Posiadany stopień awansu zawodowego ma istotne znaczenie zarówno dla wynagrodzenia nauczyciela, jak i dla innych uprawnień pracowniczych związanych np. z trwałością stosunku pracy i możliwościami podjęcia pracy na konkretnym stanowisku. Ustawa przewiduje odrębne regulacje dla dwóch grup nauczycieli: tych, którzy w dniu wejścia w życie ustawy (6 kwietnia 2000 r.) byli zatrudnieni we wskazanych w ustawie jednostkach edukacyjnych oraz pozostałych, którzy nie byli wówczas zatrudnieni w jednostkach tego typu.
Nauczyciele nie zatrudnieni w dniu wejścia w życie ustawy, którzy wcześniej byli zatrudnieni na podstawie mianowania nabywają z mocy prawa stopień awansu zawodowego nauczyciela mianowanego z dniem ponownego zatrudnienia (jeżeli przerwa w zatrudnieniu nie przekracza 5 lat). Inaczej wygląda sytuacja nauczycieli, którzy w dniu wejścia w życie ustawy byli zatrudnieni we wskazanych w ustawie jednostkach edukacyjnych. Art. 10 ust. 3 pkt 2 ustawy uzależnia nabycie przez nich stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego od zatrudnienia w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć. Omawiane grupy nauczycieli różnicuje jedynie data nawiązania stosunku pracy na podstawie umowy o pracę. Od daty nawiązania stosunku pracy - w relacji do daty wejścia w życie ustawy nowelizującej - uzależnione są zatem przesłanki nabycia stopnia awansu zawodowego. Nauczyciel pozostający w zatrudnieniu w dniu 6 kwietnia 2000 r. uzyskuje bowiem ten stopień, jeśli jest zatrudniony w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć. Wymóg ten nie dotyczy jednak nauczyciela, z którym stosunek pracy na podstawie umowy zostanie nawiązany już po wejściu w życie ustawy.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego regulacja taka narusza konstytucyjną prawo obywateli do równego traktowania przez władze publiczne, wynikające z art. 32 ust. 1 Konstytucji. NSA podkreśla, że obie grupy adresatów zaskarżonych przepisów nie różnią się pod względem posiadanych kwalifikacji zawodowych związanych z wykształceniem, przygotowaniem pedagogicznym, zdolnością zdrowotną i moralną do wykonywania zawodu nauczyciela, a także doświadczeniem zawodowym. Trudno zatem dostrzec racjonalne argumenty uzasadniające zaostrzenie kryteriów nabycia z mocy prawa stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego przez nauczyciela zatrudnionego w dacie wejścia w życie ustawy. Wprowadzenie jako kryterium różnicującego prawa nauczycieli terminu nawiązania stosunku pracy nie daje się zatem pogodzić z zasadą równości obywateli wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji).
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia Biruta Lewaszkiewicz - Petrykowska, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Marek Mazurkiewicz.