Opłata skarbowa SK 41/02
Data: 14 X 2003 godz.: 0.00
14 października 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną Krzysztofa G. w sprawie zgodności z Konstytucją niektórych przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 1994 r. w sprawie opłaty skarbowej.
Skarżący Krzysztof G. był stroną umowy sprzedaży udziałów w nieruchomości. Umowa została zawarta notarialnie. Odprowadzoną od niej opłatę skarbową, obliczono na podstawie wskazanej przez strony ceny. Wysokość wskazanej ceny została jednak zakwestionowana przez właściwy organ podatkowy. Na podstawie opinii biegłego wyliczona została nowa wartość przedmiotu umowy. W związku z tym zmieniono podstawę wymiaru opłaty (z ceny podanej przez stronę na wartość wynikająca z opinii biegłego) i naliczono dodatkowe opłaty skarbowe oraz odsetki za zwłokę.
Zdaniem skarżącego, zaskarżone przepisy ustawy o opłacie skarbowej (oraz rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy) nie spełniają wymogów art. 217 Konstytucji, stanowiącego, że nakładanie danin i podatków następuje jedynie w drodze ustawy. W art. 9 ustawy o opłacie skarbowej określono górne granice stawek tejże opłaty, udzielając w art. 11 upoważnienia dla Ministra Finansów m.in. do ustalenia wysokości stawek opłaty od poszczególnych jej przedmiotów. Zawarte w art. 11 upoważnienie ma charakter blankietowy, nie zawiera bowiem żadnych wytycznych co do określenia stawek podatkowych w odniesieniu do konkretnych i rodzajowo wyodrębnionych podmiotów opodatkowania.
Zaskarżone unormowania bez uzasadnienia różnicują przedmiot i stawkę opodatkowania w zależności od kryterium miejsca zamieszkania (osoba zagraniczna - osoba krajowa). Osoby zagraniczne, będące podmiotem umowy sprzedaży, traktowane są w sposób bardziej uprzywilejowany niż osoby krajowe. Podstawą obliczenia stawki opłat, jest w ich przypadku nie wartość rynkowa, ale cena określona przez urzędnika w decyzji administracyjnej. W związku z tym osoba zagraniczna nie jest narażona na ryzyko oceniania czy wartość podana w umowie jest - według organu podatkowego - wystarczająca. Unormowania te, zdaniem skarżącego, naruszają zasadę równości obywateli wobec prawa (art. 32 ust. 1 Konstytucji).
Krzysztof G. uważa także, że zaskarżone przepisy nie zostały określone w sposób wystarczająco precyzyjny i jednoznaczny. Użycie nieostrego pojęcia "wartość rynkowa", jako elementu podstawy obliczenia podatku, co do którego obowiązuje zasada samoobliczania, nie spełnia wymogów dostatecznej określoności prawa. W istocie więc, art. 10 ust 2 i 3 zaskarżonej ustawy przekazuje kompetencje wypełnienia treścią normatywną przepisu określającego przedmiot i stawkę opodatkowania w ręce biegłego lub urzędnika organu podatkowego, naruszając tym samym art. 2 w związku z art. 84 i 217 Konstytucji.
Rozprawie będzie przewodniczył Sędzia TK Marian Grzybowski, a sprawozdawcą będzie Sędzia TK Jerzy Ciemniewski.