Ustawa o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób K 6/14
Sygn. akt K 6/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 23 listopada 2016 r.
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Stanisław Biernat – przewodniczący
Małgorzata Pyziak-Szafnicka
Andrzej Rzepliński – sprawozdawca
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz
Andrzej Wróbel,
po rozpoznaniu, z udziałem wnioskodawców, na rozprawie w dniu 15 listopada 2016 r., połączonych:
1) wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o zbadanie zgodności:
a) art. 14 ust. 3 ustawy z 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz.U.2014.24) z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,
b) art. 19 ust. 3 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a z art. 42 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji,
c) art. 11 i art. 14 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a z art. 2 i art. 41 ust. 1 Konstytucji,
2) wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o zbadanie zgodności:
a) art. 1 pkt 1 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a w zakresie, w jakim określa, że ustawa reguluje postępowanie wobec osób, które odbywają prawomocnie orzeczoną karę pozbawienia wolności wykonywaną w systemie terapeutycznym, z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,
b) art. 9 w związku z art. 1 pkt 2 i 3 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a w zakresie, w jakim nie określa terminu wydania w postępowaniu wykonawczym opinii psychiatrycznej i psychologicznej o stanie zdrowia stanowiącej następnie podstawę wniosku dyrektora zakładu karnego do właściwego sądu o uznanie osoby, której dotyczy wniosek, za osobę stwarzającą zagrożenie, z art. 2 i art. 41 ust. 1 Konstytucji,
c) art. 14 ust. 2 i 3 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a z art. 2 i art. 41 ust. 1 Konstytucji,
d) art. 23 ust. 2 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a z art. 47 i art. 49 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,
e) art. 25 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a w zakresie, w jakim nie określa zasad postępowania terapeutycznego, jakim zostaje objęta osoba umieszczona w Ośrodku, z zasadą zaufania obywateli do państwa i prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji,
f) art. 46 ust. 1 oraz art. 47 ust. 2 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a w zakresie, w jakim nie przewidują sporządzenia tożsamych opinii biegłych, jak opinie wymagane w celu umieszczenia w Ośrodku, z art. 2 i art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,
g) art. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a z art. 42 ust. 1 Konstytucji, z art. 7 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz.U.1993.61.284, ze zm.) oraz z art. 9 ust. 1 i art. 15 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U.1977.38.167),
h) art. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a z art. 2 Konstytucji, z art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, z art. 4 ust. 1 Protokołu nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Dz.U.2003.42.364),
3) pytania prawnego Sądu Okręgowego w Lublinie I Wydział Cywilny, czy:
a) art. 2 ust. 3 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 2 w związku z art. 31 ust. 1 i 3 w związku z art. 41 ust. 1 i 2 oraz art. 42 Konstytucji,
b) art. 9 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 2 w związku z art. 31 ust. 1 i 3 w związku z art. 41 ust. 1 i 2 Konstytucji,
c) art. 11 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 2 w związku z art. 31 ust. 1 i 3 w związku z art. 41 ust. 1 i 2 Konstytucji,
d) art. 14 ust. 1-4 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 2 w związku z art. 31 ust. 1 i 3, w związku z art. 41 ust. 1 i 2, w związku z art. 42 ust. 3, w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji,
e) art. 24 ust. 1, 3 i 4 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 176 ust. 1 Konstytucji,
f) art. 32 ust. 1 w związku z art. 46 i art. 47 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 41 ust. 1 i 2 w związku z art. 176 ust. 1 Konstytucji,
4) pytania prawnego Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu Wydział I Cywilny, czy:
a) art. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,
b) art. 14 ust. 2 i 3 ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 41 ust. 1 i art. 42 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 1 i 3 Konstytucji,
c) art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy powołanej w punkcie 1 lit. a jest zgodny z art. 177 Konstytucji,
o r z e k a:
1. Art. 1 ustawy z 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (Dz.U.2014.24, ze zm.):
a) jest zgodny z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
b) nie jest niezgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji,
c) nie jest niezgodny z art. 7 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz.U.1993.61.284, ze zm.),
d) nie jest niezgodny z art. 9 ust. 1, art. 14 ust. 7 i art. 15 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, otwartego do podpisu w Nowym Jorku 19 grudnia 1966 r. (Dz.U.1977.38.167),
e) nie jest niezgodny z zasadą ne bis in idem wynikającą z art. 2 Konstytucji,
f) nie jest niezgodny z art. 4 ust. 1 Protokołu nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonego 22 listopada 1984 r. w Strasburgu (Dz.U.2003.42.364).
2. Art. 2 ust. 3 ustawy powołanej w punkcie 1 nie jest niezgodny z:
a) zasadą ne bis in idem wynikającą z art. 2 Konstytucji,
b) art. 42 ust. 1 Konstytucji.
3. Art. 9 w związku z art. 1 pkt 2 i 3 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 2 i art. 41 ust. 1 Konstytucji.
4. Art. 11 ustawy powołanej w punkcie 1:
a) jest zgodny z zasadą poprawnej legislacji wynikającą z art. 2 Konstytucji,
b) jest zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji,
c) nie jest niezgodny z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
5. Art. 14 ust. 1-3 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
6. Art. 14 ust. 2 ustawy powołanej w punkcie 1:
a) jest zgodny z zasadą określoności prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji,
b) nie jest niezgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji.
7. Art. 14 ust. 3 ustawy powołanej w punkcie 1:
a) jest zgodny z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji,
b) jest zgodny z zasadą określoności prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji,
c) nie jest niezgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji.
8. Art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy powołanej w punkcie 1 nie jest niezgodny z art. 177 Konstytucji.
9. Art. 19 ust. 3 ustawy powołanej w punkcie 1 nie jest niezgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji w związku z wynikającą z art. 2 Konstytucji zasadą ne bis in idem.
10. Art. 25 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji.
11. Art. 46 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim przewiduje sporządzanie opinii w sprawie niezbędności dalszego pobytu w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym tylko przez jednego lekarza psychiatrę, jest niezgodny z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Ponadto postanawia:
na podstawie art. 40 ust. 1 pkt 1 ustawy z 22 lipca 2016 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U.1157) umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.
Orzeczenie zapadło większością głosów.
Stanisław Biernat
Małgorzata Pyziak-Szafnicka
Andrzej Rzepliński
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz
Andrzej Wróbel (zdanie odrębne)