Wykład w Trybunale Konstytucyjnym prof. Jacka Purchli
14 maja 2013 roku prof. Jacek Purchla, Dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury, wygłosił w Trybunale Konstytucyjnym wykład na temat "Naród - Dziedzictwo - Pamięć". Swój wykład prof. Purchla rozpoczął od stwierdzenia - Każdy naród potrzebuje mitów, rytuałów i symboli. Jedną z podstawowych cech myślenia o kulturze i o dziedzictwie kulturowym w Europie Środkowej jest przekonanie o ich wyjątkowej roli w budowaniu tożsamości narodowej oraz odzyskiwaniu utraconej niepodległości. Jeszcze niedawno - zwłaszcza w polskiej rzeczywistości politycznej - kanon naszego narodowego dziedzictwa wydawał się przy tym niewzruszony, zaś jego ochrona była przede wszystkim obowiązkiem zamkniętej korporacji specjalistów. Czeski historyk Miroslav Hroch zauważa, że na naszych oczach tracą swoją aktualność tworzone przez wiek XIX i XX kody narodowe. Według Hrocha: "Nie istnieją już charakterystyczne dla "klasycznego” okresu narodów wspólne cechy kultury wysokiej i ludowej, na których opierały się kulturowe kody narodowe: coraz bardziej zwiększa się dystans pomiędzy kulturą wysoką warstwy elity intelektualnej a silnie zglobalizowaną (czyli nienarodową) kulturą przekazywaną przez media. Ta medialnie zglobalizowana (zamerykanizowana) kultura wypiera lub marginalizuje kultury narodowe.” Na ile więc transformacja jaką dziś przeżywamy zmienia nasz stosunek do dziedzictwa i jego miejsce wśród priorytetów naszego życia społecznego?
Jacek Purchla
Urodził się w Krakowie w 1954 r. Odbył studia w zakresie ekonomii i historii sztuki. Doktorat (1983) i habilitacja (1991) na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od roku 1994 profesor tytularny, a od roku 1997 profesor zwyczajny nauk humanistycznych. Kieruje Katedrą Historii Gospodarczej i Społecznej oraz Zakładem Dziedzictwa Kulturowego i Studiów Miejskich UNESCO Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, a także Katedrą Dziedzictwa Europejskiego w Instytucie Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Profesor w Instytucie Historii Sztuki UJ (1995-2001).
Założyciel i dyrektor (od 1991 r.) Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Od roku 2000 przewodniczy Radzie ds. Ochrony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W lutym 2012 R. został wybrany na Wiceprzewodniczącego Polskiego Komitetu ds. UNESCO. W latach 1990-1991 był wiceprezydentem Krakowa.
Członek wielu organizacji i stowarzyszeń, m.in. członek tytularny Comité international d’histoire de l’art (CIHA), członek Rady Europa Nostra i Komitetu Nauk o Sztuce PAN, ekspert European Heritage Label, członek Komitetu Doradczego Eurośródziemnomorskiej Fundacji Dialogu Kultur im. Anny Lindh.
Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Orderem Zasługi dla Republiki Austriackiej, Złotym Krzyżem Zasługi dla Republiki Węgierskiej, belgijskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Leopolda, Krzyżem Zasługi ze Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec; Królewskim Norweskim Orderem Zasługi. Laureat Nagrody im. Profesora Aleksandra Gieysztora oraz Mitteleuropapreis. Od roku 1989 redaktor "Rocznika Krakowskiego” (wspólnie z Jerzym Wyrozumskim).
Prowadzi badania nad rozwojem miast, historią społeczną i historią sztuki XIX i XX wieku, jak również teorią i ochroną dziedzictwa kulturowego. Autor ponad trzystu prac naukowych, w tym wielu książek, m.in. Jak powstał nowoczesny Kraków, Wien-Krakau im 19. Jahrhundert, Jan Zawiejski - architekt przełomu XIX i XX wieku, Dom pod Globusem) - współautor razem ze Zbigniewem Beiersdorfem, Matecznik Polski. Pozaekonomiczne czynniki rozwoju Krakowa w okresie autonomii galicyjskiej, Krakau unter österreichischer Herrschaft 1846-1918. Faktoren seiner Entwicklung, Teatr i jego architekt, Kraków - prowincja czy metropolia?, Kraków w Europie Środka, Historia architektury Krakowa w zarysie oraz Architektura Krakowa. Przewodnik - współautor razem z Marcinem Fabiańskim, Dziedzictwo a transformacja, Kraków w Europie Środka, Gry w mias
