25 października 2011 roku - wykład w Trybunale Konstytucyjnym prof. Zbigniew Raua
25 października 2011 roku Prof. Zbigniew Rau wygłosił w Trybunale Konstytucyjnym wykład na temat "Jak z własnej zgody wyprowadzić posłuszeństwo państwu i prawu? Pięć tez klasycznej liberalnej argumentacji". Było to już trzecie spotkanie z cyklu "Teoria i filozofia państwa".
Chciałbym rozpocząć od przypomnienia Państwu pewnej starej już tezy. Otóż mniej więcej w połowie wieku XIX znakomity brytyjski historyk prawa Sir Henry Maine argumentował, iż różnica między mu współczesnymi a ludźmi średniowiecza sprowadza się do tego, że o ich życiu nie decyduje już zaszłość wyrażona w ich statusie prawnym, lecz ich własna wola wyrażona w dobrowolnych umowach, których są stronami. Nasze dzisiejsze doświadczenie w całej pełni potwierdza zasadność tezy Maine’a. Wyrażamy naszą wolę wybierając szkołę, zawód, stan cywilny, samochód, dom, salon odnowy biologicznej, stowarzyszenie naukowe, formację polityczną itd. itd. Kwintesencją tego naszego woluntarystycznego doświadczenia jest wszechobecna i często magiczna kategoria zgody. Magiczna, dlatego, że posiada ona unikalną zdolność moralnej i oczywiście prawnej transformacji. Przecież bez mojej zgody korzystanie z mojego samochodu jest kradzieżą, uprawianie ze mną seksu jest gwałtem, boksowanie się ze mną jest napadem, a poddanie mnie zabiegowi chirurgicznemu jest okaleczeniem. Ta wszechobecność i magia zgody powoduje, że postrzega się ją także jako fundament więzi obywatela z państwem - podstawę jego zobowiązania do posłuszeństwa państwu, przede wszystkim poprzez przestrzeganie stanowionego przez to państwo prawa. Jest to liczący sobie już ponad trzy stulecia dogmat liberalnej ideologii, który to dogmat próbuje z różnym skutkiem uwiarygodniać liberalna filozofia polityczna, w tym oczywiście także współczesna filozofia polityczna - tak zaczął swój wykład prof. Zbigniew Rau.
Zbigniew Włodzimierz Rau urodził się 3 lutego 1955 roku w Łodzi. Polski prawnik, profesor, nauczyciel akademicki, senator VI kadencji, członek Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. W 1977 roku ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. W 1982 roku uzyskał stopień doktora nauk prawnych na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie, a w 1996 doktora habilitowanego. W 2005 roku otrzymał tytuł profesora. Pracował jako bibliotekarz-stażysta i młodszy bibliotekarz w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego. W 1980 roku wstąpił do NSZZ "Solidarność". Od 1983 do 1995 roku pracował na zagranicznych uczelniach: w Max-Planck-Institut fuer Geschichte w Getyndze, Trinity College w Cambridge oraz na Uniwersytecie w Teksasie w Austin. Był też stypendystą uniwersytetów niemieckich, brytyjskich, amerykańskich i australijskich. Od 1995 roku pracownik naukowy Uniwersytetu Łódzkiego. Obecnie kierownik Zakładu Doktryn Polityczno-Prawnych. W 1998 roku objął funkcję pełnomocnika rektora ds. filii Uniwersytetu Łódzkiego w Tomaszowie Mazowieckim. Wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Od 2007 roku kieruje Centrum Myśli Polityczno-Prawnej im. Alexisa de Tocqueville'a. Jest autorem m.in. Reemergence of Civil Society in Eastern Europe and the Soviet Union (1991), Contractarianism versus Holism: Reinterpreting Locke's Two Treatises of Government (1995), From Communism to Liberalism: Essays on the Individual and Civil Society (1998), Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku (2000), Forgotten Freedom: In Search of the Historical Foundation of Liberalism (2004), Księga cnót (2006).
