Uroczystość w Trybunale Konstytucyjnym z okazji Święta Narodowego Trzeciego Maja
3 maja 2016 roku odbyła się w Trybunale Konstytucyjnym doroczna uroczystość z okazji Święta Narodowego Trzeciego Maja. Gościem uroczystego spotkania w Trybunale był Pan Adam Zamoyski, który wygłosił wykład: Reakcje na reformy ustrojowe Rzeczypospolitej Polskiej w II połowie XVIII w. we współczesnym piśmiennictwie Zjednoczonego Królestwa.
W uroczystości jak co roku uczestniczyła delegacja Sądu Konstytucyjnego Republiki Litewskiej w składzie: Prezes SK prof. Dainius Žalimas oraz Kanclerz Sądu Konstytucyjnego Republiki Litewskiej Pani Ingrida Danėlienė.
Prezes litewskiego Sądu Konstytucyjnego zwracając się do zebranych w dużej sali rozpraw TK powiedział m.in. To wielki zaszczyt dla mnie, kontynuując piękną tradycję naszej współpracy, złożyć gratulacje z okazji Dnia Konstytucji. Ta znacząca uroczystość daje nam doskonałą okazję, by zastanowić się nad znaczeniem ideałów Konstytucji 3 Maja 1791 r. w kontekście dnia dzisiejszego.
Konstytucja ta wraz z „Zaręczeniem Wzajemnym Obojga Narodów” wyraziła szacunek Rzeczypospolitej Obojga Narodów do wolności człowieka i niepodległości państwa. Jako druga pisemna konstytucja na świecie i pierwsza w Europie, może być uznawana za rewolucję praworządności. Uchwalenie pisemnej konstytucji oznaczało, że każda władza powinna podlegać prawu. Wskutek ustanowienia zasady podziału władz, zniesienia prawa liberum veto jako niezgodnego z duchem Konstytucji, i stwierdzenia, że wszelkie uchwalane przez Sejm „ustawy … we wszystkim stosować się mają” do Konstytucji, w Konstytucji 3 Maja umocowano idee, które obecne tworzą treść zasady praworządności. Najważniejsze, że w Konstytucji tej została wcielona myśl, iż przedstawiciele Narodu powinni kierować się duchem i literą Konstytucji jako najwyższego prawa. Twórcy Konstytucji 3 Maja rozumieli, że władza powinna stać się środkiem w dążeniu do wspólnego dobra. Ma służyć nie interesom grupowym, lecz dobru całego Narodu. Dlatego ograniczenie władzy nie jest celem samym w sobie, jest to niezbędny środek obrony podstawowych wartości. W ideach tych możemy dostrzec początki koncepcji pluralistycznej demokracji. Demokracji, która, zgodnie z obecnie powszechnie przyjętym pojęciem demokracji, nie powinna stać się dyktaturą większości, lecz ma zapewnić sprawiedliwe i właściwe traktowanie osób należących do mniejszości oraz zapobiec jakiemukolwiek nadużywaniu pozycji dominującej. W Konstytucji 3 Maja ustanowiono też ideę mocnej i niezawisłej władzy sądowniczej, bez której dzisiaj nie da się wyobrazić skutecznej obrony praw człowieka i podstawowych wartości demokratycznych.
Adam Stefan Zamoyski (ur. 11 stycznia 1949 r. w Nowym Jorku) – historyk i publicysta.
Ukończył kolegium w Downside oraz The Queen's College na Oxfordzie. Członek londyńskiego Society of Antiquaries, Royal Society of Arts, Royal Society of Literature i Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.
Jako niezależny historyk zajmuje się problematyką Polski oraz, ogólniej, Europy w XVIII i XIX wieku. Autor biografii Fryderyka Chopina, Ignacego Jana Paderewskiego i króla Stanisława Augusta oraz książek o tematyce polskiej i historii Polski, która stała się bestsellerem, a przede wszystkim czterech prac na temat epoki napoleońskiej, Kongresu wiedeńskiego, romantyzmu oraz ruchów nacjonalistycznych i rewolucyjnych - Chopin, A New Biography; The Battle for the Marchlands; A history of the 1920 Polish-Soviet War; Paderewski, A Biography; The Polish Way, A Thousand-year history of the Poles and their Culture; The Last King of Poland; The Forgotten Few. The Polish Air Force in the Second World War; Holy Madness. Romantics, Patriots & Revolutionaries 1776–1871; Poland. A Treveller's Gazetteer; The Czartoryski Museum; 1812. Napoleon's Fatal March on Moscow; Warsaw 1920. Lenin's Failed Conquest of Europe; Rites of Peace; Phantom Terror.
Jego artykuły ukazują się na łamach czołowych gazet i czasopism brytyjskich.
Jako prezes zarządu Fundacji Książąt Czartoryskich przeprowadził odbudowę i rewaloryzację Muzeum Czartoryskich w Krakowie.
W 1997 r. otrzymał dyplom Ministra Spraw Zagranicznych RP za wybitne zasługi dla kultury polskiej. W 2007 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
W 2007 r. Społeczny Instytut Wydawniczy Znak otrzymał Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka za jego książkę 1812. Wojna z Rosją.
W 2012 r. został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie.
Po polsku ukazały się m.in.: 1812. Wojna z Rosją, Własną drogą. Osobliwe dzieje Polaków i ich kultury, Chopin, Paderewski, Warszawa 1920, Orły nad Europą, Polska, Święte Szaleństwo, Urojone widmo rewolucji.
Uroczystość z okazji Święta Narodowego Trzeciego Maja - nagranie
