Komunikat po Drukuj

Odliczenie składki na ubezpieczenie społeczne od dochodu osiągniętego z działalności wykonywanej poza granicami Polski; odliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne od podatku z tytułu działalności wykonywanej poza granicami Polski K 18/06

Nie odliczanie w rocznym rozliczeniu podatkowym w Polsce składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne płaconych poza granicami kraju jest niezgodne z konstytucją.

29 października 2007 r. o godz. 12.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący odliczenia składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne od podatku z tytułu działalności wykonywanej poza granicami Polski.

W wyroku z 7 listopada 2007 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:
- art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim wyłącza możliwość odliczenia przez podatników, o których mowa w art. 27 ust. 9 tej ustawy, od dochodu osiągniętego z działalności wykonywanej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, w sytuacji gdy składki te nie zostały odliczone od dochodu w państwie członkowskim Unii Europejskiej, na terenie którego działalność ta była wykonywana, jest niezgodny z art. 32 w związku z art. 2 Konstytucji. 
- art. 27b ust. 1 powyższej ustawy w zakresie, w jakim wyłącza możliwość odliczenia przez podatników, o których mowa w art. 27 ust. 9 ustawy, od podatku należnego z tytułu działalności wykonywanej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej składek na ubezpieczenie zdrowotne, w sytuacji gdy składki te nie zostały odliczone w państwie członkowskim Unii Europejskiej, na terenie którego działalność ta była wykonywana, jest niezgodny z art. 32 w związku z art. 2 Konstytucji.

Powyższe przepisy tracą moc obowiązującą z dniem 30 listopada 2008 r.

Przedmiotem zaskarżenia była regulacja stanowiąca, że podatnicy którzy płacą składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne poza granicami kraju, nie mogą ich odliczać w rocznym rozliczeniu podatkowym w Polsce. Dotyczy to tylko tych składek, które nie mogły być odliczone od podatku/dochodu zagranicą. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność kwestionowanych przepisów w zakresie, w jakim wyłączają możliwość odliczania opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne bądź zdrowotne od dochodu stanowiącego podstawę obliczenia podatku lub od podatku. Obejmuje to podatników, którzy osiągnęli dochód z zatrudnienia w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej i tam opłacili składki ubezpieczeniowe, które nie zostały odliczone od uiszczonego w tym państwie podatku dochodowego. Rozciągnięcie preferencji podatkowych na podatników uzyskujących dochód z pracy za granicą sprawi, że do polskiego budżetu wpłynie z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych mniejsza kwota. Zdaniem Trybunału nie można jednak zgodzić się na to, żeby równowaga budżetowa była utrzymywana kosztem mniejszościowej grupy podatników, podczas gdy pozostali podatnicy zatrudnieni w kraju korzystają z preferencji podatkowych z uszczerbkiem dla budżetu.

Wyrok Trybunału nie obejmuje osób mających swoje stałe miejsce zamieszkania i objętych nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce, które wykonują działalność zarobkową za granicą w państwie nie należącym do Unii Europejskiej, którym zaskarżone przepisy również odmawiają prawa do odpowiednich odliczeń z tytułu opłaconych tam składek ubezpieczeniowych od płaconego w Polsce podatku. Trybunał odroczył termin utraty mocy obowiązującej zakwestionowanych przepisów ze względu na istotną zmianę systemu podatkowego w trakcie trwania roku podatkowego oraz niedookreślone skutki finansowe wyroku. Okres odroczenia powinien być przez ustawodawcę wykorzystany do nadania kwestionowanym przepisom nowej treści, zgodnej z wyrokiem TK. Możliwa jest również w tym czasie zmiana zawartych przez RP umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub wprowadzenie postanowień dotyczących odliczania od podstawy opodatkowania bądź od podatku dochodowego składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marian Grzybowski, a sprawozdawcą była sędzia TK Teresa Liszcz.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.