Komunikat po Drukuj

Podatek dochodowy od osób fizycznych - vacatio legis K 48/04

Na rozprawie rozpoczętej 2 lutego 2005 r. o godz. 12:00, kontynuowanej 15 lutego 2005 r. o godzinie 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Prokuratora Generalnego w sprawie konstytucyjności przepisów ustawy z dnia 18 listopada 2004 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (ustawa zmieniająca) wprowadzających do ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) nową skalę podatkową.

Trybunał orzekł, że: art. 9 ustawy zmieniającej w zakresie, w którym ustala dzień 1 stycznia 2005 r. jako datę wejścia w życie następujących przepisów znowelizowanej ustawy o PIT - art.. 27 ust. 1 w zakresie wprowadzającym czwarty szczebel skali podatkowej w brzmieniu "600 000 - 227 992 zł 48 gr + 50% nadwyżki ponad 600 000 zł", art. 32 ust. 1 pkt 4, art. 32 ust. 1a pkt 2 lit. c, art. 41a in fine w zakresie wprowadzającym słowa "lub 50%", art. 44 ust. 3a wprowadzający w dodanym zdaniu czwartym in fine słowa "lub 50%" - jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na brak odpowiedniej vacatio legis.

Przedmiotem rozpatrzenia Trybunału Konstytucyjnego był termin wejścia w życie przepisów wprowadzających czwarty szczebel struktury podatkowej, obejmujący osoby uzyskujące dochód powyżej 600 tysięcy złotych w skali roku. Kontrola TK nie obejmowała zatem kwestii merytorycznych, a jedynie zasady stanowienia prawa.

Trybunał stwierdził, że zaskarżone przepisy nie ustanawiają odpowiedniej vacatio legis, w związku z czym naruszają zasadę zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa (art. 2 Konstytucji). Trybunał podkreślił, że zgodnie z jego dotychczasową linią orzeczniczą zmiany podatkowe powinny być ogłaszane przynajmniej na miesiąc przed rozpoczęciem nowego roku podatkowego (tak na przykład w sprawie o sygnaturze K 47/01). W związku z tym, po 30 listopada 2004 r. podatnicy mogli mieć usprawiedliwione przekonanie o stabilności trójstopniowej struktury podatkowej. Kwestionowana ustawa została ogłoszona w Dzienniku Ustaw dopiero w połowie grudnia 2004 r. Tym samym nowe unormowania mogły stanowić zaskoczenie dla adresatów, którzy nie otrzymali wystarczająco dużo czasu, aby móc przygotować się do zachodzących zmian. Jest to tym istotniejsze, że zaskarżone przepisy odnoszą się do przepisów regulujących obowiązki daninowe obywateli wobec państwa.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Janusz Niemcewicz, I sprawozdawcą był sędzia TK Marek Mazurkiewicz, II sprawozdawcą był sędzia TK Jerzy Ciemniewski.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.