Komunikat po Drukuj

Prawo połowu ryb SK 24/04

21 marca 2005 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Agencji Nieruchomości Rolnych w sprawie zgodności art. XXVI i XXXI dekretu z 11 października 1946 r. - Przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych oraz art. XXXVII i XL ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Przepisy wprowadzające kodeks cywilny z art. 64 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz art. 2 Konstytucji.

Trybunał orzekł, że art. XXVI i XXXI dekretu z 11 października 1946 r. - Przepisy wprowadzające prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych oraz art. XXXVII i XL ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Przepisy wprowadzające kodeks cywilny są zgodne z art. 2 oraz art. 64 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Przedmiotem badania Trybunału była reguła prawna, na mocy której stosunki ukształtowane na podstawie dawnych przepisów prawa rzeczowego trwają dalej i podlegają tymże przepisom. Z natury praw rzeczowych wynika priorytet zasady kontynuacji. Należało rozstrzygnąć, czy zgodne z Konstytucją jest utrzymanie w niezmienionej postaci wszystkich dotychczasowych praw rzeczowych ustanowionych Ukazem o urządzeniu włościan Cesarza Aleksandra II w 1864 r. na tle których nie mogą już powstawać nowe stosunki prawne, zwłaszcza prawa służebności do połowu ryb na szerokości brzegu na potrzeby własne. Trybunał podkreślił, że skarżący równocześnie domaga się albo zniesienia prawa rybołówstwa, albo uznania, że ustawodawca naruszył zasadę sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji), przez to że objął zasadą kontynuacji - przeniesieniem do nowych czasów dawniej istniejące "niesprawiedliwe" prawa połowu ryb. Argumenty przedstawione przez skarżącego jako uzasadnienie zarzutów niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów stanowią w rzeczywistości uzasadnienie żądania zniesienia konkretnej służebności ze względu na nieracjonalność ekonomiczną i niesprawiedliwość jej dalszego istnienia. Takie żądanie skarżący mógłby jednak skutecznie kierować tylko do osób korzystających z tej służebności, a w następstwie do sądu cywilnego. Problem ustawowego zniesienia kwestionowanego przez skarżącego prawa rybołówstwa pozostaje także poza kognicją TK. Trybunał nie zastępuje bowiem ustawodawcy pozytywnego.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Jerzy Ciemniewski, a sprawozdawcą była sędzia Teresa Dębowska-Romanowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.