Komunikat po Drukuj

Prawo do wcześniejszej emerytury dla nauczycieli P 17/04

Kwestionowane przepisy są niekonstytucyjne, gdyż gorzej traktują nauczycieli z placówek niepublicznych niż publicznych, jeśli chodzi o nabywanie praw do świadczeń emerytalnych.

8 września o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Koszalinie.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: 
- art. 91b ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela, w zakresie w jakim wyłącza stosowanie art. 88 tej ustawy do nauczyciela zatrudnionego w placówce niepublicznej w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,
- art. 91b ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. w zakresie, w jakim wyłącza stosowanie art. 88 tej ustawy do nauczyciela zatrudnionego w placówce niepublicznej w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć
są niezgodne z art. 32 ust. 1 a przez to z nakazem urzeczywistniania zasad sprawiedliwości społecznej wyrażonym w art. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że kwestionowane przepisy prowadzą do zróżnicowania nauczycieli. Stwierdzenie niekonstytucyjności nie oznacza jednak, że ogół nauczycieli stanowiący pewna zintegrowaną grupę zawodową powinien być traktowany całkowicie jednolicie, również w zakresie nabywania praw do świadczeń emerytalnych. Kryteria i zakres wewnętrznego zróżnicowania powinny być jednak zgodne z Konstytucją. Nie można nawiązywać wyłącznie do statusu prawnego jednostki organizacyjnej prowadzącej szkołę. Kryterium publicznego statusu danej placówki należącej do systemu oświaty nie powinno mieć istotnego znaczenia dla kwestii nabywania uprawnień emerytalnych. Trybunał zaznaczył, że ustawodawca celowo i świadomie wyłączył część nauczycieli od zastosowania przepisów Karty Nauczyciela. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający niezgodność tego wyłączenia z Konstytucją bezpośrednio wywołuje skutek w postaci zmiany stanu prawnego. Dla osiągnięcia jasności i jednoznaczności przepisów pożądane może być jednak dokonanie przez ustawodawcę stosownej zmiany tekstu ustawy. Wyrok niniejszy ma o tyle ograniczony i warunkowy skutek, iż nie przesądza na przyszłość możliwości odmiennego uregulowania tej kwestii. Trybunał Konstytucyjny nie określa, jakie winny być w przyszłości uprawniania nauczycieli zatrudnionych w placówkach podległych ustawie o systemie oświaty, stwierdza jedynie, że zaskarżona regulacja bez konstytucyjnego uzasadnienia traktuje nauczycieli zatrudnionych w placówkach niepublicznych gorzej niż nauczycieli zatrudnionych w placówkach publicznych.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Janusz Niemcewicz, a sprawozdawcą był wiceprezes TK Andrzej Mączyński.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.