Nowelizacja Kodeksu pracy K 54/02
24 lutego 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów ustawy nowelizującej Kodeks Pracy.
Trybunał orzekł, że art. 1 pkt 27 i pkt 28 oraz art. 3 pkt 1 i pkt 6 ustawy z 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw nie są niezgodne ze wskazanymi wzorcami konstytucyjnymi, a także, że art. 2 pkt 1 i art. 6 zaskarżonej ustawy są zgodne z Konstytucją. Trybunał uznał ponadto, że art. 2 pkt 5 zaskarżonej ustawy w zakresie, w jakim stosuje się do pracowników, którzy do dnia 1 lipca 2003 r. przepracowali łącznie 20 i więcej lat, a ich stosunek pracy istniejący w tym dniu nawiązany został między 1 lipca 2001 r. a 28 sierpnia 2002 r. jest niezgodny z art. 2 Konstytucji i nie jest niezgodny z art. 32 Konstytucji
Trybunał uznał, że zarzut, iż przepis art. 1 pkt 27 pozwala uchylać przepisy Kodeksu Pracy dotyczące ilości godzin nadliczbowych w drodze aktów podustawowych - takich jak regulaminy pracy, układy zbiorowe i umowy o pracę - nie został właściwie umotywowany. Przedstawione przez stronę wzorce konstytucyjne nie były adekwatne do postawionych zarzutów. TK podkreślił, że kwestionowana regulacja nie stoi w sprzeczności z istotą prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 66 ust. 1 Konstytucji) oraz nie wiąże się z prawem do ochrony zdrowia (art. 68 Konstytucji).
TK wskazał także, że nie jest możliwe zbadanie zgodności przepisu dotyczącego obniżenia wysokości dodatku za prace w godzinach nadliczbowych z konstytucyjną zasadą polityki dążenia do pełnego i produktywnego zatrudnienia (art. 65). Art. 65 Konstytucji jest bowiem normą o charakterze programowym, wskazującą cel, nie zaś zakres działania adresata. Realizacja tego przepisu nie może więc być przedmiotem rozważań Trybunału.
Trybunał uznał natomiast za niezgodny z Konstytucją art. 2 pkt 5 zaskarżonej ustawy, który uzależnił wysokość odpraw pieniężnych dla pracowników zwalnianych z winy zakładu pracy nie od ogólnego stażu pracy, a jedynie od stażu zakładowego. Zdaniem TK wprowadzenie tego przepisu doprowadziło do specyficznej sytuacji wstecznego działania prawa wobec osób, które zmieniły pracę przed wejściem w życie nowych przepisów i nie mogły się spodziewać, że zmiana ta pogorszy ich status zawodowy. W związku z powyższym Trybunał uznał, iż w przypadku pracowników, którzy do dnia 1 lipca 2003 r. przepracowali łącznie 20 i więcej lat, a ich stosunek pracy istniejący w tym dniu nawiązany został między 1 lipca 2001 r. a 28 sierpnia 2002 r., art. 2 pkt 5 zaskarżonej ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji, gdyż narusza zasadę ochrony zaufania do państwa i prawa,
Rozprawie przewodniczył Sędzia TK Marek Mazurkiewicz, a sprawozdawcą był Wiceprezes TK Andrzej Mączyński.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: RZECZPOSPOLITA Nr 45, 22 lutego 2004 Trybunał Konstytucyjny: Godziny nadliczbowe. GAZETA PRAWNA Nr 38, 24 lutego 2004 Tomasz Zalewski: Niekonstytucyjna elastyczność RZECZPOSPOLITA Nr 47, 25 lutego 2004 Jolanta Kroner: Godziny nadliczbowe zgodne z konstytucją. GAZETA PRAWNA Nr 39, 25 lutego 2004 Agnieszka Wyszomirska, Tomasz Zalewski: Pieniądze dla nielicznych ŻYCIE Nr 39, 25 lutego 2004 Kinga Graczyk: Trybunał nakazał zmienić przepisy Kodeksu Pracy |