Zasady działania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu K 45/02
20 kwietnia 2004 r. o godz. 9.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek grupy posłów na Sejm RP w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.
Trybunał orzekł, że art. 14 ust. 1 ustawy z 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu jest niezgodny z art. 103 ust. 1 Konstytucji, art. 23 ust. 1 pkt 1 i 6 oraz art. 41 zaskarżonej ustawy są niezgodne z powołanymi wzorcami konstytucyjnymi. Trybunał orzekł także, że art. 230 ust. 1 i ust. 7 zaskarżonej ustawy jest niezgodny z powołanymi wzorcami konstytucyjnymi oraz z art. 25 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Ponadto TK postanowił, że art. 23 ust. 1 pkt 1 i 6 oraz art. 41 zaskarżonej ustawy tracą moc obowiązująca z dniem 31 grudnia 2004 r.
Trybunał uznał, że art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, w zakresie w jakim nadaje rangę sekretarzy stanu Szefom ABW i AW, był próbą ominięcia formalnego zakazu nie łączenia mandatu posła z pełnieniem wskazanych urzędów państwowych. Jest on zatem niezgodny z art. 103 ust. 1 Konstytucji.
Zdaniem TK unormowanie pozwalające funkcjonariuszom Agencji na wydawanie poleceń określonego zachowania się (art. 23 ust. 1 pkt 1 zaskarżonej ustawy) jest sprzeczne z zasadą, iż nikogo nie można zmuszać do tego, co czego nie jest prawnie zobowiązany (art. 31 Konstytucji). Trybunał podkreślił, że na podstawie ustawy nie można określić dopuszczalnego zakresu ingerencji w prawa i obowiązki obywateli. Zaskarżona ustawa nie określa również trybu obrony przed nadmierną ingerencją funkcjonariuszy w dobra osobiste obywateli. Sposób sformułowania tego przepisu narusza także zasady poprawnej legislacji (art. 2 Konstytucji).
Przepis uprawniający funkcjonariuszy ABW do obserwowania i rejestrowania zdarzeń zachodzących w miejscach publicznych (bez wiedzy i zgody osób zainteresowanych) zbyt daleko ingeruje w sferę wolności i praw obywateli. TK wskazuje, że w ustawie nie został wskazany tryb pozwalający na stwierdzenie, czy dokonane obserwacje i rejestracje mają charakter konieczny. Zatem art. 23 ust. 1 pkt 6 narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji).
Trybunał wskazał ponadto, że art. 230 ust. 1 pozostawia przełożonym nadmierną swobodę w doborze pracowników. Selekcja funkcjonariuszy nie może być bowiem przeprowadzana w sposób arbitralny, jako element reorganizacji urzędu państwowego. Dokonywanie doboru funkcjonariuszy Agencji według nieadekwatnych i nie dających się zweryfikować kryteriów oceny jest niezgodne z Konstytucją. Trybunał podkreślił, że wszyscy obywatele polscy, korzystający z pełni praw publicznych mają prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach (art. 60 Konstytucji).
Rozprawie przewodniczył sędzia TK Bohdan Zdziennicki, a sprawozdawcą był sędzia TK Jerzy Ciemniewski.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: |