Ochrona prawa własność SK 57/03
21 lipca 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Janiny K. w sprawie konstytucyjności art. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece, dotyczącego obalenia domniemania własności wynikającego z wpisu do księgi wieczystej.
Trybunał orzekł, że art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece nie jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 21 ust.1 oraz art. 77 ust.2 w związku z art. 64 ust. 2 Konstytucji.
Motyw wprowadzenia domniemania zgodności wpisu z rzeczywistym stanem prawnym wiąże się bezpośrednio z funkcją instytucji ksiąg wieczystych jako tzw. rejestrów przedmiotowych, których podstawowym celem jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości. Trybunał orzekł, iż z punktu widzenia spójności systemu prawa ksiąg wieczystych należy uznać istotną funkcję domniemania z art. 3 ust. 1 zaskarżonej ustawy. W braku kwestionowanego domniemania dowód, co do prawdziwości wpisu do księgi wieczystej, spoczywałby na osobie trzeciej, zainteresowanej nabyciem jakiegokolwiek prawa na nieruchomości. Wiązałoby się to z koniecznością każdorazowego badania przez taką osobę prawdziwości wpisu, a tym samym przekreślałoby znaczenie ksiąg wieczystych.
Trybunał uznał, że ustawodawca kształtując zasady prawa ksiąg wieczystych uwzględnił prymat ochrony praw osób trzecich działających w dobrej wierze oraz bezpieczeństwo obrotu. Ustawodawca uznał te wartości za istotniejsze niż bezwzględna ochrona właścicieli. Takie ujęcie, zdaniem TK, nie stoi w sprzeczności z konstytucyjną zasadą ochrony własności - zwłaszcza, że jednocześnie wprowadzone zostały rozwiązania pozwalające właścicielowi zapobiec powstawaniu negatywnych skutków analizowanych regulacji. Trybunał zaznaczył, że zarzuty skarżącej powstały na tle niewłaściwego stosowania prawa, nie zaś w związku z niekonstytucyjnością istniejących unormowań.
Rozprawie przewodniczył sędzia TK Adam Jamróz, a sprawozdawcą był Prezes TK Marek Safjan.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
| Prasa: GAZETA PRAWNA Nr 142, 22 lipca 2004 Michał Kosiarski: Wpisy w księgach dają pewność |