Abonament radiowo-telewizyjny K 2/03
Dnia 9 września 2004 r. o godz. 10.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie zgodności z Konstytucją niektórych przepisów ustawy z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, dotyczących opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiowych i telewizyjnych.
Trybunał orzekł, że art. 6 ust. 2 pkt 6 ustawy o radiofonii i telewizji w zakresie, w jakim ustanawia kompetencję Krajowej Radę Radiofonii i Telewizji do określenia opłat abonamentowych jest jest niezgodny z art. 217 oraz jest zgodny z art. 213 ust. 1 Konstytucji. Trybunał orzekł także, że art. 48 ust. 3 tej ustawy jest niezgodny z art. 92 ust. 1 i art. 217 oraz jest zgodny z art. 213 ust. 1 Konstytucji. Zaskarżone przepisy tracą moc obowiązującą z dniem 30 września 2005 r. Opłaty abonamentowe pobierane na podstawie przepisów wskazanych w wyroku nie podlegają zwrotowi.
Trybunał Konstytucyjny zbadał charakter opłaty abonamentowej. TK uznał, iż jest to pozabudżetowy dochód celowy o charakterze publicznym i państwowym. Jest to danina publiczna, różna od podatków, przeznaczona na finansowanie misji publicznego radia i telewizji. Zgodnie z art. 217 Konstytucji, tego typu ciężar daninowy może być nakładany na obywateli tylko i wyłącznie w drodze ustawy.
W związku z powyższym Trybunał uznał art. 6 ust. 2 pkt 6 zaskarżonej ustawy - na mocy którego określanie opłaty abonamentowej należy do zadań Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - za niezgodny z Konstytucją. W przekonaniu Trybunału pełną polityczną odpowiedzialność za wprowadzenie daniny tego typu powinien wziąć na siebie ustawodawca, którego obowiązkiem jest uregulowanie w ustawie zasad ustalania wysokości opłat abonamentowych. W rozporządzeniu może natomiast zostać określona konkretna wysokość tych opłat.
Zaskarżone przepisy tracą moc obowiązującą z dniem 30 września 2005 r. Trybunał postanowił ponadto, iż opłaty abonamentowe pobierane na podstawie przepisów wskazanych w wyroku nie podlegają zwrotowi. Określenie w wyroku odmiennego terminu jego wejścia w życie niż dzień publikacji jest konieczne dla uniknięcia powstania luki prawnej polegającej na braku w ustawie o radiofonii i telewizji regulacji dotyczącej pobierania opłat abonamentowych, czyli de facto na nieistnieniu podstaw do pobierania tych opłat. Taka sytuacja może prowadzić do czasowego wyeliminowania opłat abonamentowych, podczas gdy konstytucyjność istoty tej daniny nie została zakwestionowana, a orzeczenie Trybunału dotyczy wyłącznie trybu jej ustanawiania. W związku z tym ustawodawca powinien mieć odpowiedni okres czasu na zgodne z Konstytucją uregulowanie instytucji opłat abonamentowych.
Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Teresa Dębowska - Romanowska, a sprawozdawcą był sędzia TK Bohdan Zdziennicki.
Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Prasa: |