Komunikat po Drukuj

Prawo do sądu P 8/04

Dnia 18 października 2004 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie zgodności art. 101 § 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 października 1934 roku - Prawo upadłościowe z art. 78 Konstytucji oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 101 § 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 października 1934 roku - Prawo upadłościowe jest niezgodny z art. 78 Konstytucji. Ponadto Trybunał postanowił na podstawie art. 39 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.

W rozstrzygnięciu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie W. przeciw Polsce zakwestionowano model polskiego prawa upadłościowego z 1934 r., nie przewidującego sądowej skargi na odwołanie syndyka. Polski ustawodawca trafnie dokonał stosownej zmiany w prawie upadłościowym i naprawczym, wprowadzając (w art. 172 ust. 1) możliwość złożenia zażalenia na postanowienie o odwołaniu syndyka, a także przewidując, że postanowienie to będzie wydawane w wyniku rozprawy. Jednak zgodnie z zasadami prawa intertemporalnego "w sprawach, w których ogłoszono upadłość przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe" (art. 536 obowiązującego Prawa upadłościowego). Tym samym w sprawach wszczętych przed wejściem w życie nowych regulacji nie jest możliwe złożenie zażalenia na decyzję o odwołaniu syndyka.

Trybunał uznał, że pozbawienie możliwości odwołania w postępowaniu sądowym nie odpowiada standardom praw człowieka, a także narusza podstawową normę porządku prawnego w Rzeczypospolitej, jaką jest prawo do sądu (art. 78 Konstytucji). W sentencji wyroku nie został wskazany art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, który powtarza treści wyrażone w art. 78 Konstytucji. TK wskazał, iż uznanie niekonstytucyjności art. 101 § 2 prawa upadłościowego z 1934 r. powoduje, że przepis ten nie może być przez sąd zastosowany w sprawie, która zainicjowała postępowanie przed Trybunałem.

Rozprawie przewodniczył sędzia TK Marek Mazurkiewicz, a sprawozdawcą była sędzia TK Ewa Łętowska.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.