Prawo do sądu P 8/04
Dnia 18 października 2004 r. o godz. 12.30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie zgodności art. 101 § 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 października 1934 roku - Prawo upadłościowe z art. 78 Konstytucji oraz art. 6 § 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
Tadeusz K. został odwołany z funkcji syndyka upadłości Norblin S. A. Art. 101 § 3 prawa upadłościowego z 1934 roku ograniczył jego prawo odwołania się od decyzji sądu I instancji. Zgodnie z zaskarżonym przepisem "jeśli syndyk nie pełni należycie swoich obowiązków sąd może na jego miejsce wyznaczyć innego syndyka" (art. 101 § 1), od decyzji tej nie przysługuje zażalenie (art. 101 § 3). Zdaniem Sądu Okręgowego w Warszawie przepis ten narusza konstytucyjną zasadę dwuinstancyjności postępowania sądowego. Zgodnie z art. 78 Konstytucji, każda ze stron ma prawo zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Brak możliwości wniesienia zażalenia przez odwołanego syndyka narusza też przepis art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wartości, gwarantujący prawo do bezstronnego sądu.
W dniu 1 października 2003 roku weszła w życie ustawa z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze. W myśl art. 172 tejże ustawy na postanowienie Sędziego - Komisarza o odwołaniu syndyka przysługuje zażalenie, rozpoznawane na rozprawie. Przepisy te nie są jednak stosowane w sprawach, w których ogłoszono upadłość przed dniem wejścia w życie nowej ustawy. Przepisy przejściowe nie zmieniły uregulowań dotyczących braku możliwości wniesienia przez odwołanego syndyka zażalenia na postanowienie Sądu. Powoduje to nierówne traktowanie syndyka w zależności od tego, w jakiej dacie ogłoszona została upadłość.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Marek Mazurkiewicz, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Ewa Łętowska.