Komunikat po Drukuj

Uprawnienia gminy - Półwysep Helski K 37/02

25 listopada 2003 r. o godz. 10:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał w pełnym składzie wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie zbadania konstytucyjności niektórych przepisów ustawy z 24 lipca 2002 r. o uznaniu części Półwyspu Helskiego za obszar szczególnie ważny dla obrony kraju.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 15 ust. 2 ustawy o uznaniu części Półwyspu Helskiego za obszar szczególnie ważny dla obrony kraju (przedłożonej do podpisu Prezydentowi RP) jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2, w związku z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji. Trybunał uznał, że przepis ten jest nierozerwalnie związany z całą ustawą. Ponadto postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie z powodu zbędności orzekania.

Zdaniem TK konstytucyjne gwarancje ochrony prawa dziedziczenia (art. 21 i art. 64 Konstytucji) nakładają na ustawodawcę obowiązek ukształtowania tego prawa w taki sposób, aby spadkodawca mógł swobodnie dysponować swoim majątkiem. Regulacja przyjęta w art. 15 ust. 2 zaskarżonej ustawy, formalnie rzecz biorąc, nie pozbawia spadkobiercy testamentowego prawa do dziedziczenia, jednak w sposób pośredni ogranicza swobodę testowania. Zgodnie z art. 15 ust. 2, ostateczne nabycie nieruchomości uwarunkowane jest bowiem zezwoleniem Dowódcy Marynarki Wojennej. Zdaniem TK wprowadzenie definitywnej przeszkody nabycia (jaką może być negatywna decyzja Dowódcy Marynarki Wojennej) określonych przedmiotów przez wskazanych w testamencie spadkobierców stanowi niedopuszczalną ingerencję w konstytucyjne prawo dziedziczenia.

Nakaz uzyskania zezwolenia Dowódcy Marynarki Wojennej na nabycie własności nieruchomości (art. 15 ust. 2), dotyczy jedynie spadkobierców testamentowych, nie odnosząc się do osób dziedziczących majątek na zasadach ustawowych. Trybunał uznał, że cel ustawy, jakimi było zapewnienie bezpieczeństwa i obronności państwa, nie uzasadnia takiego podziału spadkobierców W konsekwencji należy uznać, że przyjęte rozwiązanie narusza nakaz równego traktowania podmiotów znajdujących się w tej samej sytuacji prawnej.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego stwierdzenie niekonstytucyjności art. 15 ust. 2 zaskarżonej ustawy czyni zbędnym orzekanie o zgodności z Konstytucją pozostałych, wskazanych we wniosku, przepisów ustawy. Art. 15 ust. 2 jest w sposób nierozerwalny związany z ustawą, która z uwagi na wadliwość uregulowanego w niej mechanizmu musi podlegać w całości poprawieniu

Rozprawie przewodniczył Wiceprezes TK Andrzej Mączyński, a sprawozdawcą był Prezes TK Marek Safjan.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Monitorze Polskim.