Waloryzacja świadczeń emerytalnych służb mundurowych. SK 29/12
Kwestionowany przepis dotyczący waloryzacji świadczeń emerytalnych służb mundurowych w zakresie, w jakim ma zastosowanie do emerytur przyznanych przed 1 stycznia 1999 r. jest zgodny z konstytucją.
17 grudnia 2013 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną Z. B. dotyczącą waloryzacji świadczeń emerytalnych służb mundurowych.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 6 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin w brzmieniu nadanym przez art. 160 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim ma zastosowanie do emerytur przyznanych przed dniem 1 stycznia 1999 r., jest zgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 konstytucji.
W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku.
Sprawa dotyczyła konstytucyjności zasad waloryzacji emerytur mundurowych, wprowadzonych od 1 stycznia 1999 r. ustawą o świadczeniach z FUS, która nadała art. 6 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy zaskarżone w skardze brzmienie. W efekcie wejścia w życie wskazanej wyżej nowelizacji obowiązującą wcześniej w systemie służb mundurowych waloryzację płacową zastąpiono mniej korzystną waloryzacją cenową, obowiązującą także w powszechnym systemie emerytalnym.
Trybunał Konstytucyjny nie zgodził się z zarzutem skarżącej, że nowa metoda waloryzacji emerytur nienależycie realizuje wynikające z art. 67 ust. 1 konstytucji prawo do waloryzacji. W wyniku zmiany zakwestionowanego art. 6 ustawy o zaopatrzeniu nie doszło do pozbawienia uprawnienia do waloryzacji świadczeń, ale jedynie do zmiany metody waloryzowania ich wysokości. Zmiana ta wiązała się z kompleksową i głęboką reformą emerytalno-rentową, a modyfikację przyznanych wcześniej funkcjonariuszom mundurowym uprawnień uzasadniała wewnętrzna spójność i sprawiedliwość nowego systemu. Trybunał wskazał, że nie posiada kompetencji w zakresie oceny, czy przyjęto najbardziej trafne rozwiązania prawne. Zaznaczył jednak, że waloryzacja cenowa, choć z zasady jest mniej korzystna dla emerytów niż waloryzacja płacowa, to jednak zapewnia emeryturom zachowanie ich realnej wartości. Jednocześnie Trybunał wskazał, że zmiana systemu emerytalnego funkcjonariuszy policji (objęcie funkcjonariuszy powszechnym systemem emerytalnym w 1999 r., a następnie powrót do systemu zaopatrzenia w 2003 r.) nie wpływa na obowiązek ponownego wprowadzenia przez ustawodawcę waloryzacji płacowej. Konstytucja nie przewiduje bowiem zależności między konkretnym systemem emerytalnym a określoną metodą waloryzacji.
Trybunał nie stwierdził także naruszenia zasady równości. Wprowadzona przez zaskarżony przepis metoda waloryzacji dotyczy wszystkich funkcjonariuszy, pobierających emerytury z policyjnego systemu zabezpieczenia emerytalnego. Wszystkie emerytury policyjne od momentu wejścia w życie zakwestionowanego przepisu waloryzowane są według tej samej metody niezależnie od daty uzyskania przez funkcjonariusza świadczenia. Nie doszło więc do zróżnicowania sytuacji prawnej tej kategorii emerytów w oparciu o kryterium daty przejścia na emeryturę.
Z kolei art. 64 ust. 1 i 2 konstytucji został uznany za nieadekwatny wzorzec kontroli. Jak podkreślił Trybunał prawo do waloryzacji świadczeń emerytalnych stanowi jeden z istotnych elementów konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego, zagwarantowanego w art. 67 ust. 1 konstytucji. Prawo to nie wynika natomiast z regulacji dotyczących ochrony własności oraz innych praw majątkowych.
Rozprawie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, sprawozdawcą była sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.