Waloryzacja świadczeń emerytalnych służb mundurowych. SK 29/12
17 grudnia 2013 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną Z. B. dotyczącą waloryzacji świadczeń emerytalnych służb mundurowych.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 6 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 1999 roku do 1 stycznia 2004 roku, w związku z:
a) art. 1 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu obowiązującym do 30 marca 2001 roku,
b) art. 2 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu obowiązującym do 1 października 2003 roku,
c) art. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2003 roku do 11 marca 2004 roku
- w zakresie, w jakim zmieniają mechanizm waloryzacji emerytur i rent policyjnych wobec osób, które prawo do tych świadczeń nabyły przed wejściem w życie wskazanych przepisów, tj. przed 1 stycznia 1999 roku, z art. 32, art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 67 ust. 1 konstytucji.
Skarżąca uzyskała prawo do emerytury milicyjnej. Następnie, po wejściu w życie ustawy o emeryturach policyjnych, wysokość świadczenia przysługującego skarżącej ustalona została na podstawie przepisów tej ustawy i była corocznie waloryzowana zgodnie z obowiązującymi przepisami. Decyzję w sprawie waloryzacji pobieranej emerytury, wydawane przez organ emerytalny po dniu 1 stycznia 1999 r. nie były przez skarżącą kwestionowane. Dopiero w 2008 r. zwróciła się ona do Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o stwierdzenie nieważności decyzji waloryzacyjnej z 1999 r., ustalającej wysokość emerytury od dnia czerwca 1999 r., i wszystkich następnych decyzji waloryzacyjnych, wydanych w latach 2000 - 2008, oraz o ponowne ustalenie wysokości emerytury za okres przypadający po 1999 r. Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA odmówił uchylenia decyzji waloryzacyjnej z 1999 r. oraz kolejnych decyzji waloryzacyjnych, wydanych w latach następnych. Sąd okręgowy oddalił odwołanie skarżącej, a sąd apelacyjny – apelację.
W ocenie skarżącej zarówno organ emerytalny, jak i sądy orzekające dokonały nieprawidłowej wykładni przepisów ustawy emerytalnej i ustawy o emeryturach policyjnych, uznając, że przepis art. 6 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (dalej: u.z.e.f.), w brzmieniu nadanym przez art. 160 ust. 1 ustawy emerytalnej, ma zastosowanie do waloryzacji świadczeń emerytalnych tych osób, które prawo do emerytury nabyły przed dniem wejścia w życie tego przepisu.
Ponadto, po ponownym objęciu wszystkich funkcjonariuszy służb mundurowych odrębnym systemem emerytalnym ustawodawca powinien przywrócić metodę waloryzacji emerytur policyjnych obowiązującą przed dniem 1 stycznia 1999 r. Zdaniem skarżącej, zakwestionowane rozwiązanie jest niezgodne z art. 67 ust. 1 konstytucji, gdyż nie realizuje przysługującego jej prawa do zabezpieczenia społecznego.
Niezgodność art. 6 u.z.e.f. z art. 32 konstytucji, jak wskazuje skarżąca, polega na tym, że emeryt mundurowy nie ma możliwości przeliczenia swojego świadczenia z uwzględnieniem dodatkowego zatrudnienia w czasie pobierania emerytury pomimo opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne. Emeryt z sytemu powszechnego ma taką możliwość i tym samym podstawa waloryzacji jego świadczenia ulega sukcesywnemu zwiększeniu, a podstawa waloryzacji świadczenia emeryta mundurowego jest ograniczona do 75% niezmiennej podstawy wymiaru.
Ponadto przyjęty mechanizm waloryzacji emerytur nie uwzględnia wysokości wynagrodzenia na ostatnio zajmowanym stanowisku, mimo że wartość ekonomiczna emerytury z chwili nabycia prawa do świadczenia podlega ochronie norm konstytucyjnych, co w ocenie skarżącej narusza art. 64 ust. 1 i 2 konstytucji.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, sprawozdawcą będzie sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.