Ograniczenie wolności; dozór policyjny. SK 13/13
Brak określenia przesłanek odmowy dostępu do materiałów postępowania przygotowawczego, które uzasadniają postanowienie prokuratora o zastosowaniu dozoru Policji połączonego z zakazem kontaktowania się z określonymi osobami oraz zakazem przebywania w określonych miejscach jest niezgodny z konstytucją.
20 maja 2014 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny na podstawie art. 59 ust. 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym oraz § 48 Uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego z 3 października 2006 r. w sprawie Regulaminu Trybunału Konstytucyjnego ogłosił wyrok, wydany na posiedzeniu niejawnym, w sprawie skargi konstytucyjnej G. K. dotyczącej odmowy udostępnienia podejrzanemu i jego obrońcy akt postępowania przygotowawczego, które uzasadniają postanowienie o zastosowaniu dozoru Policji połączonego z zakazem kontaktowania się z określonymi osobami oraz zakazem przebywania w określonych miejscach.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 156 § 5 w związku z art. 159 k.p.k., w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych:
a) jest zgodny z wywodzoną z art. 2 konstytucji zasadą określoności prawa,
b) w zakresie, w jakim nie określa przesłanek odmowy dostępu do tych materiałów postępowania przygotowawczego, które uzasadniają postanowienie prokuratora o zastosowaniu dozoru Policji połączonego z zakazem kontaktowania się z określonymi osobami oraz zakazem przebywania w określonych miejscach, jest niezgodny z art. 42 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
W odniesieniu do art. 275 § 2 k.p.k. postępowanie umorzono z uwagi na utratę mocy obowiązującej zaskarżonego przepisu przed wydaniem orzeczenia przez Trybunał. Przyczyną umorzenia postępowania co do art. 156 § 5a k.p.k. była niedopuszczalność wydania wyroku, ponieważ zaskarżony przepis nie stanowił podstawy rozstrzygnięcia o prawach i wolnościach skarżącego.
Rozpoznając zarzut niezgodności art. 156 § 5 w zw. z art. 159 k.p.k. z wywodzoną z art. 2 konstytucji zasadą określoności prawa Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że ani precyzyjność, ani jasność i legislacyjna poprawność zaskarżonych przepisów nie budzą wątpliwości. Skarżący nie miał trudności ze zrozumieniem ich treści, co pozwoliło mu na sprecyzowanie zakresu, w jakim przepisy te uważa za niezgodne z konstytucją, dlatego też Trybunał uznał, że zaskarżony przepis jest zgodny z wywodzoną z art. 2 konstytucji zasadą określoności prawa
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że brak określenia przesłanek odmowy dostępu do tych materiałów postępowania przygotowawczego, które uzasadniają postanowienie prokuratora o zastosowaniu dozoru Policji połączonego z zakazem kontaktowania się z określonymi osobami oraz zakazem przebywania w określonych miejscach jest niezgodny z konstytucją, ponieważ rozwiązanie takie nadmiernie ogranicza prawo do obrony. Trybunał Konstytucyjny dopuścił przy tym rozwiązanie, stosownie do którego postępowanie przygotowawcze, inaczej niż postępowanie sądowe, nie jest oparte na zasadzie pełnej jawności akt sprawy, ale przesłanki odmowy udostępnienia akt tego postępowania, które uzasadniają postanowienie prokuratora o zastosowaniu dozoru Policji połączonego z zakazem kontaktowania się z określonymi osobami oraz zakazem przebywania w określonych miejscach, powinny zostać określone przez ustawodawcę. W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny orzekł, że norma rekonstruowana z art. 156 § 5 k.p.k. w zw. z art. 159 k.p.k., w zakresie, w jakim nie określa przesłanek odmowy dostępu do tych materiałów postępowania przygotowawczego, które uzasadniają postanowienie prokuratora o zastosowaniu dozoru Policji połączonego z zakazem kontaktowania się z określonymi osobami oraz zakazem przebywania w określonych miejscach, jest niezgodna z art. 42 ust. 2 w zw. z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Przewodniczącą składu orzekającego była sędzia TK Teresa Liszcz, sprawozdawcą był wiceprezes TK Stanisław Biernat.