Służba zagraniczna; wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych; prawo do czasu wolnego SK 18/15
Szczególny status członków służby zagranicznej pracujących poza Polską, podyktowany jest koniecznością zapewnienia właściwego reprezentowania polskiej racji stanu na świecie – stwierdził Trybunał Konstytucyjny.
29 listopada 2016 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną P. Cz. dotyczącą służby zagranicznej (wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, prawo do czasu wolnego).
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 32 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej w zakresie, w jakim nie przewiduje dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych dla pracowników służby zagranicznej wykonujących obowiązki służbowe w placówce zagranicznej, jest zgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.
Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.
Orzeczenie zapadło jednogłośnie.
Zgodnie z kwestionowanym przepisem, jeśli wymagają tego szczególne potrzeby służby zagranicznej, członek służby zagranicznej wykonuje pracę poza normalnymi godzinami pracy, a w wyjątkowych przypadkach także w niedziele i święta, bez prawa do oddzielnego wynagrodzenia i prawa do czasu wolnego w zamian za czas przepracowany.
Skarżący, zatrudniony jako kierowca-intendent w placówce zagranicznej RP, zarzucił, że regulacja ta jest niezgodna z konstytucją w zakresie, w jakim dotyczy pracowników niemających statusu urzędniczego. Wskazał, że w innych pragmatykach służbowych, zwłaszcza w ustawie o służbie cywilnej, pracownikom na stanowiskach technicznych przysługuje rekompensata za pracę w nadgodzinach. Oznacza to, zdaniem skarżącego, że prawa majątkowe kierowców w służbie zagranicznej są słabiej chronione.
Trybunał Konstytucyjny nie podzielił zarzutów skarżącego. Zwrócił uwagę na szczególny status pracowników służby zagranicznej wykonujących pracę poza granicami kraju. Z jednej strony, ze względu na ograniczoność personelu placówek dyplomatyczno-konsularnych uzasadnione jest oczekiwanie większej dyspozycyjności jego członków. Z drugiej strony, zwiększona dyspozycyjność kompensowana jest licznymi uprawnieniami o charakterze majątkowym, wskazanymi w art. 29 ustawy o służbie zagranicznej. Pracownicy obsługi, wśród nich skarżący, korzystają z tych uprawnień na równi z członkami korpusu dyplomatyczno-konsularnego. W konsekwencji TK uznał, że nie doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącego wartości konstytucyjnych. Otrzymywał on bowiem wynagrodzenie wraz z dodatkami na zasadach właściwych dla wszystkich, pracujących poza Polską, członków służby zagranicznej.
Trybunał zwrócił też uwagę, że szczególny status członków służby zagranicznej pracujących poza Polską, podyktowany jest koniecznością zapewnienia właściwego reprezentowania polskiej racji stanu na świecie.
Przewodniczącą składu orzekającego była sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, sprawozdawcą była sędzia TK Małgorzata Pyziak-Szafnicka.