Moc prawna wyciągów z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego. P 1/10
11 lipca 2011 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu rejonowego w Toruniu Wydział I Cywilny dotyczące mocy prawnej wyciągów z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych w związku z art. 244 § 1 i art. 252 kodeksu postępowania cywilnego z art. 2, 20, 32 ust. 1 zdanie 1 i 76 konstytucji, w zakresie, w jakim nadaje moc dokumentu urzędowego wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym.
Fundusz sekurytyzacyjny dochodził od Krzysztofa Z. i Ewy Z. zapłaty wierzytelności przeciwko nim, którą nabył od spółki w Piasecznie. Wysokość zobowiązania miał potwierdzać wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu. Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa podnosząc zarzut przedawnienia oraz zarzut nieudowodnienia roszczenia. Wnieśli przy tym o zobowiązanie funduszu do złożenia dokumentacji dotyczącej umowy kredytu, z której wywodzi swoje pretensje w celu wykazania, że są one bezzasadne. Fundusz zakwestionował tezę o przedawnieniu roszczenia, nie złożył jednak żądanej dokumentacji.
Zdaniem sądu pytającego kwestionowany przepis narusza art. 2 konstytucji poprzez nałożenie na pozwanego w sprawie cywilnej obowiązku przeprowadzenia dowodu negatywnego, że nie zaciągał zobowiązania względem podmiotu, od którego fundusz sekurytyzacyjny nabył wierzytelność.
W procesie pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą ustawodawca w zasadniczy sposób umacnia pozycję przedsiębiorcy. Z uwagi na profesjonalny charakter działalności funduszu sekurytyzacyjnego podmiot ten i tak dysponuje zaś znaczną przewagą. Jest to zaś niezgodne zarówno z zasadą równości stron procesu cywilnego i szeroko rozumianego prawa prywatnego jak i regułą ochrony konsumentów w sporach i kontaktach z przedsiębiorcami.
W ocenie sądu pytającego obowiązujące przepisy nadają odmienną rangę treści oświadczeń wiedzy stron stosunku cywilnoprawnego, przyznając jednemu z nich walor prawdziwości. Naruszona zostaje tym samym podstawowa reguła obrotu cywilnoprawnego a mianowicie zasada równości stron.
Niejasna jest ponadto przyczyna preferowania przez ustawodawcę przedsiębiorców prowadzących zarobkową działalność w sferze obrotu wierzytelnościami. Fundusze sekurytyzacyjne nabywając od banków roszczenia przeciwko ich klientom, nie prowadzą przecież działalności zleconej z zakresu administracji publicznej, która uzasadniałaby nadawanie szczególnej mocy ich oświadczeniom. Chodzi zaś o podmioty rynku finansowego, których zasadniczym celem jest osiąganie zysku. Narusza to zasadę ochrony konsumentów i zasadę równości wobec prawa.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, sprawozdawcą będzie sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.