Udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej U 1/16
10 maja 2018 r. o godz. 12:30 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy w sprawie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności § 13 ust. 5 załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 roku w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, a także z art. 137 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Zdaniem Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy (dalej: Wnioskodawca) zasadniczy błąd legislacyjny, jakim dotknięty jest kwestionowany przepis rozporządzenia, związany jest z nieprawidłową wykładnią pojęcia „warunki", którym posługuje się art. 137 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
W przekonaniu wnioskodawcy, sfomułowanie „warunki udzielania świadczeń opieki zdrowotnej", zawarte w art. 137 ust. 1 pkt 1 powyższej ustawy, wskazuje na fakt, że ustawodawca nie udzielił Ministrowi Zdrowia upoważnienia do określenia przesłanek odmowy udzielenia świadczenia, a jedynie do sprecyzowania „technicznych" elementów umów i określenia zasad wewnętrznych tych umów. Określenie „warunki umów" występuje powszechnie w przepisach prawa, jak na przykład ogólne warunki umów ubezpieczenia, i w sposób oczywisty odnosi się do uregulowania praw i obowiązków stron wewnątrz umowy, a nie ustanowienia przesłanek, których spełnienie umożliwia zawarcie umowy. Uregulowanie przesłanek odmowy przyjęcia dziecka do szpitala, a więc odmowy udzielenia mu świadczeń medycznych, może wynikać tylko i wyłącznie z przepisów rangi ustawowej. Regulując tę kwestię w § 13 ust. 5 załącznika do rozporządzenia, Minister Zdrowia wyszedł, według wnioskodawcy, poza zakres delegacji ustawowej, której to granice, zgodnie z zasadą legalizmu, podlegają wykładni ścisłej.
Wnioskodawca podniósł też, że kwestionowany przepis narusza ustawowe wytyczne, którymi miał się kierować Minister Zdrowia przy wydaniu rozporządzenia. W ocenie wnioskodawcy, nie jest bowiem możliwe, aby akt wykonawczy zmierzał do zapewnienia właściwego wykonania umów i był zgodny z interesem świadczeniobiorców, a jednocześnie powodował tak negatywne skutki w postaci dezorganizacji pracy szpitali, blokowania łóżek szpitalnych przez zbędną hospitalizację zdrowych dzieci, a w konsekwencji ograniczenie dostępu do świadczeń medycznych grupie małoletnich pacjentów rzeczywiście wymagających opieki zdrowotnej. Tym samym rozporządzenie nie zostało, według wnioskodawcy, wydane w celu wykonania ustawy.
Zdaniem wnioskodawcy, przekroczenie delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia przejawia się przede wszystkim w błędnym i niedopuszczalnym rozszerzeniu znaczenia pojęcia „warunki", jako wyznacznika zakresu spraw przekazanych do uregulowania Ministrowi Zdrowia, a niezależnie od tego § 13 ust. 5 załącznika do rozporządzenia rażąco narusza ustawowe wytyczne, gdyż pomija interes świadczeniobiorców.
Przewodniczącą składu orzekającego będzie sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, sprawozdawcą będzie sędzia TK Michał Warciński.