Prawo o ruchu drogowym K 6/17
5 grudnia 2018 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna sprawę z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczącą prawa o ruchu drogowym.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 130a ust. 5c ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym w zakresie, w jakim przepis ten przewiduje, że pojazd usunięty z drogi w przypadkach określonych w art. 130 a ust. 1 oraz ust. 2 ustawy pozostaje na parkingu strzeżonym wyznaczonym przez starostę do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie,
2) art 130a ust. 7 pkt 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym
z art. 64 ust. 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich stosowanie przez organy władzy publicznej instytucji usunięcia pojazdu z drogi publicznej powoduje, że jego właściciel zostaje ograniczony w wykonywaniu prawa własności i musi pokryć koszty związane z odholowaniem pojazdu oraz przechowywaniem go na parkingu strzeżonym. Okres, w którym właściciel nie może korzystać z pojazdu przechowywanego na parkingu strzeżonym oraz wysokość kosztów przechowania są uzależnione od tego, kiedy pojazd zostanie wydany jego właścicielowi. Warunkiem odbioru pojazdu jest zaś uprzednie uiszczenie opłaty za odholowanie i opłaty za przechowywanie pojazdu na parkingu strzeżonym oraz przedstawienie dowodu uregulowania tych opłat.
W ocenie Rzecznika, uzależnienie wydania pojazdu właścicielowi od wniesienia opłat za odholowanie i przechowywanie tego pojazdu na parkingu stanowi zbyt daleko idącą ingerencję ustawodawcy w prawo własności, gdyż nie jest niezbędne dla pobrania tych opłat, przez co narusza art. 64 ust. 3 konstytucji. Równocześnie znacznie ogranicza właściciela w wykonywaniu prawa własności, pozbawiając go możliwości korzystania z rzeczy i pobierania pożytków. Tym samym, unormowania określające zasady wydawania właścicielowi pojazdu usuniętego z drogi budzą wątpliwości co do ich konstytucyjności, z uwagi na niezgodne z zasadą proporcjonalności wprowadzenie ograniczenia prawa własności pojazdu samochodowego. Zdaniem Rzecznika jest to niedopuszczalna ingerencja w majątkowe prawo jednostki, jakim jest własność pojazdu.
RPO wskazuje, że usunięcie z drogi pojazdu, który został pozostawiony w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch, czy też pojazdu kierowanego przez osobę nieposiadającą uprawnienia do kierowania pojazdami, jest uzasadnione względami bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym. Natomiast przechowywanie pojazdu na parkingu strzeżonym, dopóki jego właściciel nie uiści należności, o których mowa w art. 130a ust. 5c Prawa o ruchu drogowym, nie jest zdaniem RPO konieczne dla bezpośredniego zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku w ruchu drogowym.
Zdaniem Rzecznika, kwestionowane przepisy mają na celu mobilizowanie kierowców do niezwłocznego uiszczenia należności publicznoprawnych w postaci opłat za usunięcie pojazdu z drogi i ich przechowywanie na parkingu strzeżonym. Służą zatem zapewnieniu faktycznych wpływów z tytułu opłat publicznych do budżetów powiatów.
Rzecznik podkreśla, że ocena art. 130a ust. 5c i ust. 7 Prawa o ruchu drogowym z punktu widzenia przesłanki konieczności ograniczeń praw i wolności, zawartej w art. 31 ust. 3 Konstytucji, prowadzi do wniosku, że unormowania te nie spełniają wymogu niezbędności dla ochrony interesu publicznego. Nie zachowują również odpowiedniej proporcji pomiędzy korzyściami, jakie wynikają z wprowadzenia tych unormowań, a stopniem ograniczeń, których doznaje właściciel pojazdu.
Przewodniczącym składu orzekającego będzie sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, sprawozdawcą będzie sędzia TK Piotr Tuleja.