Przyznanie kosztów zastępstwa procesowego z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu kasacyjnym. SK 14/13
22 października 2013 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną M.T. dotyczącą zaskarżalności postanowienia w sprawie kosztów opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 3942 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku - Kodeks postępowania cywilnego w zakresie, w jakim nie daje podstaw do zaskarżenia postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie przyznania kosztów zastępstwa procesowego z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu kasacyjnym z art. 77 ust. 2 oraz art. 78 w związku z art. 176 ust. 1 oraz w związku z art. 32, art. 45 ust. 1, z art. 65 ust. 2 i 4 konstytucji, art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 26.05.1982 roku - Prawo o adwokaturze i § 13 ust. 4 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Skarżąca (adwokat) została wyznaczona na pełnomocnika z urzędu aby sporządzić skargę kasacyjną. Po zbadaniu sprawy, poinformowała Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej oraz sąd apelacyjny o odmowie opracowania skargi kasacyjnej ze względu na brak podstaw do jej sporządzenia. Skarżąca wniosła o przyznanie jej kosztów zastępstwa procesowego z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu. Sąd apelacyjny przyznał skarżącej wynagrodzenie. Skarżąca rozstrzygnięcie to zaskarżyła zażaleniem na wysokość przyznanego jej wynagrodzenia, skierowanym do innego składu sądu apelacyjnego zarzucając orzeczeniu, iż zostało wydane z naruszeniem § 13 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Sąd apelacyjny odrzucił zażalenie.
W ocenie skarżącej brak w obowiązującym ustawodawstwie przepisu umożliwiającego pełnomocnikowi działającemu z urzędu zaskarżenie wysokości wynagrodzenia przyznanego mu z tytułu świadczonej pomocy prawnej w sytuacji, gdy wynagrodzenie to zostało przyznane w rażąco niskiej wysokości sprzecznej z przepisami prawa określającymi wysokość wynagrodzenia oznacza, iż pełnomocnikowi odmawia się prawa do dochodzenia zagwarantowanych ustawą praw. Przepisem umożliwiającym zaskarżanie rozmaitych postanowień sądu drugiej instancji jest przepis art. 3942 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, który jednak w katalogu postanowień podlegających zaskarżeniu nie wskazuje postanowienia dotyczącego przyznania pełnomocnikowi wynagrodzenia z tytułu pomocy prawnej z urzędu. Jest on więc zdaniem skarżącej niezgodny z przepisami konstytucji w zakresie, w jakim pomija możliwość zaskarżenia postanowienia dotyczącego wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu.
Określenie przez sąd apelacyjny wysokości wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu w postępowaniu dotyczącym złożenia skargi kasacyjnej jest dla pełnomocnika w tym zakresie postanowieniem o charakterze pierwszoinstancyjnym. Powinna zatem w tej sytuacji istnieć możliwość zaskarżenia tego postanowienia - podkreśla skarżąca.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Leon Kieres, sprawozdawcą będzie sędzia TK Wojciech Hermeliński.