Kompetencje referendarzy sądowych; kompetencje sądów rejonowych. P 38/08
12 maja 2011 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Sądu Rejonowego w Bytowie I Wydział Cywilny dotyczące kompetencji referendarzy sądowych oraz kompetencji sądów rejonowych.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
a) art. 2 § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku - Prawo o ustroju sądów powszechnych,
b) art. 147 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku - Prawo o ustroju sądów powszechnych,
c) art. 39822 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku - Kodeks postępowania cywilnego,
d) art. 39823 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku - Kodeks postępowania cywilnego,
e) art. 13 § 2 w związku z art. 471 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku - Kodeks postępowania cywilnego,
f) art. 13 § 2 w związku z art. 3621 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku - Kodeks postępowania cywilnego,
g) art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz
h) art. 118 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
z art. 175 ust. 1 i 2 konstytucji oraz art. 177, art. 178 ust. 1-3, art. 179, art. 180 ust. 1-5, art. 181 w związku z art. 173 konstytucji, art. 10 ust. 1 i 2 oraz art. 2 konstytucji, art. 45 ust. 1 konstytucji oraz w związku z art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wartości.
Kwestionowane przepisy poprzez powierzenie referendarzowi sądowemu kompetencji orzeczniczych sądu rejonowego w sprawie egzekucyjnej, a więc zaliczanej do wymierzania sprawiedliwości w ocenie sądu pytającego są niezgodne z konstytucją. W ten sposób powstał bowiem niejako sąd specjalny (specjalny skład orzekający nie korzystający ze statusu sędziów zawodowych ze specjalną procedurą odwoławczą).
Zdaniem sądu pytającego powierzenie referendarzom sądowym orzecznictwa odbyło się z naruszeniem zasad przyzwoitej legislacji. Wprowadzenie kwestionowanych przepisów dowodzi poszukiwania przez ustawodawcę zwykłego możliwości umieszczenia w systemie prawa regulacji o wyodrębnieniu części orzecznictwa sądowego z zakresu władzy państwowej i powierzeniu go urzędnikom nie posiadających statusu sędziego zawodowego. Jest to sprzeczne z zasadą podziału i równoważenia się władz.
Kwestionowane regulacje sprzeczne są również z konstytucyjną zasadą dwuinstancyjności oraz naruszają prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy przez niezawisły sąd.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Mirosław Granat, sprawozdawcą będzie sędzia TK Stanisław Rymar.