Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości; stosowanie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku do wniosków złożonych w trybie poprzednio obowiązującej ustawy. P 31/10
25 października 2011 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie dotyczące przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (stosowanie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku do wniosków złożonych w trybie poprzednio obowiązującej ustawy).
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości z art. 2, art. 21 ust. 1 i z art. 64 ust. 2 konstytucji oraz art. 1 Protokołu Nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
Danuta i Marek S. złożyli wniosek o przekształcenie prawa użytkowania w prawo własności nieruchomości gruntowej w oparciu o przepisy ustawy z 4 września 1997 r. - o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności. Prezydent m.st. Warszawy odmówił przekształcenia wskazując, że weszła w życie ustawa z 29 lipca 2005 r. - o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, która uchyliła poprzednią ustawę. Zgodnie z kwestionowanym przepisem do spraw wszczętych na podstawie ustawy z 1997 r., ale niezakończonych decyzją ostateczną, stosuje się przepisy nowej ustawy z 2005 r. Jak stanowi art. 1 ust. 1 ustawy z 2005 r. osoby, które posiadając uprzednio uprawnienia do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości innych niż mieszkaniowe, zabudowane garażami lub rolne, uprawnienia te utracili. W ocenie sądu pytającego przepis ten pogorszył sytuację prawną Danuty i Marek S. co jest sprzeczne z konstytucją.
Kwestionowana regulacja jest też niezgodna z zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, która nakazuje ustawodawcy należytą realizację uprawnień nabytych na podstawie poprzednich przepisów. Zmiana prawa dotychczas obowiązującego, która pociąga za sobą niekorzystne skutki dla sytuacji prawnej podmiotów, powinna być dokonana z zastosowaniem techniki przepisów przejściowych, a co najmniej odpowiedniej vacatio legis.
Zdaniem sądu pytającego pozbawienie użytkowników wieczystych uzasadnionego prawnie oczekiwania nabycia własności narusza wyrażoną w art. 1 Protokołu Nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności zasadę prawa do poszanowania mienia. Pozbawienie bowiem w ustawie z 2005 r. prawa do przekształcenia osób, które złożyły wnioski w trakcie obowiązywania ustawy z 1997 r. nie zostało w żaden sposób uzasadnione interesem publicznym.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, sprawozdawcą będzie sędzia TK Mirosław Granat.