Ustawa o Policji. K 1/08
23 lutego 2010 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Zarządu Głównego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów dotyczący ustawy o Policji.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
1) art. 6b ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji, w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 21 lipca 2006 roku o zmianie ustawy o Policji oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w zakresie, w jakim wyłącza policjantów z kręgu osób, które mogą być powołane na stanowisko zastępcy komendanta wojewódzkiego i Komendanta Stołecznego do spraw służb wspomagających działalność policji z art. 2, art. 31 ust. 3 i art. 32 konstytucji;
2) art. 25a ust. 1 ustawy powołanej w pkt 1, w zakresie, w jakim uniemożliwia on policjantowi przeniesienie na własną prośbę do służby w Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego z art. 32 konstytucji;
3) art. 35a ust. 1 ustawy powołanej w pkt 1, w zakresie, w jakim nie ustala zasad poddawania policjanta procedurze określającej jego predyspozycje do służby na określonych stanowiskach lub w określonych komórkach organizacyjnych, zakresu badań, jak i minimalnych kryteriów oceny ich wyników z art. 2 i art. 32 konstytucji;
4) art. 35a ust. 5 ustawy powołanej w pkt 1, w zakresie, w jakim nie określa wytycznych dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych do wydania rozporządzenia z art. 2 i art. 92 ust. 1 konstytucji;
5) art. 41 ust. 2 pkt 9 ustawy powołanej w pkt 1, w zakresie, w jakim ustala dwunastomiesięczny termin trwania zawieszenia policjanta w czynnościach służbowych, spowodowanego prowadzeniem postępowania karnego lub skarbowego z art. 2 i art. 42 ust. 3 konstytucji;
6) art. 62 ust. 2 ustawy powołanej w pkt 1, w zakresie, w jakim nie określa przesłanek złożenia oświadczenia o stanie majątkowym na żądanie przełożonego właściwego w sprawach osobowych z art. 2 i art. 32 ust. 1 konstytucji;
7) art. 62 ust. 8 ustawy powołanej w pkt 1, w zakresie, w jakim nie zawiera wytycznych do wydania rozporządzenia z art. 92 ust. 1 konstytucji;
8) art. 62a ustawy powołanej w pkt 1, w zakresie, w jakim zobowiązuje policjanta do informowania przełożonego właściwego w sprawach osobowych o podjęciu przez małżonka lub osobę pozostającą we wspólnym gospodarstwie rodzinnym określonego w tym przepisie zajęcia z art. 2 w związku z art. 51 ust. 2, art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji;
9) art. 94 ust. 1a ustawy powołanej w pkt 1 z art. 2, art. 32 i art. 46 konstytucji;
10) art. 95 ust. 2 pkt 9 ustawy powołanej w pkt 1 z art. 2, art. 32 i art. 46 konstytucji;
11) art. 114 ust. 1 pkt 2 ustawy powołanej w pkt 1, w zakresie, w jakim policjantom, którzy podjęli służbę przed dniem wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o Policji, ogranicza wymiar ekwiwalentu za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe i dodatkowe oraz za niewykorzystany czas wolny od służby do ostatnich 3 lat służby z art. 2, art. 31 ust. 3, art. 32 i art. 66 ust. 2 konstytucji.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 6b ust. 4 ustawy o Policji na stanowiska komendantów wojewódzkich Policji i Komendanta Stołecznego Policji oraz ich zastępców powołuje się oficerów Policji, z wyjątkiem stanowisk zastępców do spraw służb wspomagających działalność Policji w zakresie organizacyjnym, logistycznym i technicznym, na które powołuje się członków korpusu służby cywilnej. Policjanci nie będący pracownikami służby cywilnej w rozumieniu ustawy z 24 sierpnia 2006 r. zostali wyłączeni z możliwości objęcia tych stanowisk, chociaż służby wspomagające stanowią część Policji.
Znowelizowany art. 25a ust. 1 ustawy o Policji nie ustanawia dla policjantów prawa do przeniesienia się na własną prośbę do służby w Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Tymczasem funkcjonariusze tych organów w takie prawo zostali wyposażeni. Zdaniem wnioskodawcy jest to sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości.
Art. 35a ust. 1 powyższej ustawy mówi, że policjant może zostać poddany procedurze określającej jego predyspozycje do służby na określonych stanowiskach poprzez przeprowadzenie testu sprawności fizycznej, badania psychicznego lub badania psychofizycznego. Biorąc pod uwagę, że przepis ten ingeruje w sferę praw policjanta a jednocześnie nie spełnia wymogu dostatecznej określoności, zdaniem wnioskodawcy jest sprzeczny z konstytucją.
Zawarta w art. 35a ust. 5 ustawy o Policji delegacja dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych do wydania rozporządzenia wykonawczego zawiera jedynie zakres spraw przekazanych do rozwinięcia w rozporządzeniu będących powtórzeniem art. 35a ust. 1. Nie zawiera on wytycznych co do treści rozporządzenia co jest sprzeczne z konstytucją.
W myśl art. 41 ust. 2 pkt. 1 powyższej ustawy policjanta można zwolnić ze służby po upływie 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie ustały przyczyny zawieszenia. Zdaniem wnioskodawcy jest to niezgodne z art. 39 ustawy, oraz konstytucyjną zasadą domniemania niewinności.
Znowelizowany art. 62 ust. 2 ustawy o Policji nakazuje policjantowi składanie oświadczenia majątkowego przy nawiązaniu i rozwiązaniu stosunku służbowego, corocznie i na każde żądanie przełożonego. Niedookreśloność tego przepisu narusza konstytucyjną zasadę poprawnej legislacji.
Art. 62 ust. 8 powyższej ustawy ustanawia dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych delegację do wydania rozporządzenia wykonawczego, określającego tryb postępowania w sprawach oświadczeń o stanie majątkowym. Nie zawiera on wytycznych co do treści rozporządzenia.
Art. 62a poprzez rozszerzenie obowiązku powiadomienia przełożonego w terminie 14 dni o fakcie zatrudnienia lub innych czynnościach zarobkowych w podmiotach świadczących usługi detektywistyczne lub ochrony osób i mienia, a także o fakcie bycia wykonawcą na rzecz organów i jednostek nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych przez małżonka policjanta lub osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym ingeruje w sferę prywatności osób trzecich.
Znowelizowany art. 94 ust. 1a ustawy o Policji nakłada obowiązek zwrotu pomocy finansowej na zakup mieszkania przez osobę skazaną prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego, popełnione w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, albo za przestępstwo określone w art. 258 Kodeksu karnego lub wobec której orzeczono prawomocnie środek karny pozbawienia praw publicznych za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Natomiast zgodnie z art. 95 ust. 2 pkt. 9 organ Policji wydaje decyzję o opróżnieniu lokalu służbowego jeżeli uprawniony został skazany za przestępstwa wskazane w art. 94 ust. 1a. W ocenie wnioskodawcy naruszają one zasady poprawnej legislacji oraz zasadę równości.
Znowelizowany art. 114 ust. 1 pkt. 2 ustawy o Policji ograniczył prawo funkcjonariuszy do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe i dodatkowe oraz czas wolny od służby ale tylko za ostatnie trzy lata służby. Zdaniem wnioskodawcy, taka próba przerzucenia skutków nieudolności organizacyjnej przełożonych na funkcjonariuszy nie tylko narusza zasadę zaufania do państwa, ale przede wszystkim zasadą ochrony praw słusznie nabytych.
Rozprawie będzie przewodniczyła sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz, sprawozdawcą będzie sędzia TK Marian Grzybowski.