Zakres dostępu do dokumentów przechowywanych przez Instytut Pamięci Narodowej; postępowanie lustracyjne. K 19/08
16 lutego 2010 r. o godz. 13.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone wnioski Rady Gminy w Czosnowie i Rady Gminy Czarna Dąbrówka dotyczące zasad utraty mandatu wójta oraz biernego prawa wyborczego.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 lipca 1998 roku - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z art. 2, art. 32 i art. 60 konstytucji.
Kwestionowany przepis stanowi, że nie mają prawa wybieralności osoby, wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego.
Zdaniem wnioskodawców, obecnie obowiązująca procedura utraty mandatu oraz biernego prawa wyborczego przez wójta (burmistrza i prezydenta) nie odpowiada standardom demokratycznego państwa prawnego i nie respektuje zasady przewidywalności i pewności prawa. Warunkowe umorzenie postępowania nie wiąże się z uznaniem winy oskarżonego w formie przewidzianej dla wyroku skazującego. Zatem w świetle obowiązującego prawa, osoba w stosunku do której warunkowo umorzono postępowanie, powinna być uważana za niewinną, ponieważ nie zostało obalone domniemanie jej niewinności.
Kwestionowany przepis, w ocenie wnioskodawców, różnicuje bez dostatecznego uzasadnienia zarówno kandydatów do objęcia stanowiska wójta, jak i osoby już sprawujące to stanowisko. Utrata mandatu oraz prawa wybieralności uzależniona została bowiem od tego, czy za popełniony czyn sąd wymierzył karę albo warunkowo umorzył postępowanie, czy też uznając oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa odstąpił od wymierzenia kary. W ostatnim przypadku sąd przypisując oskarżonemu przestępstwo w ogóle nie wymierza mu kary. Nie traci zatem mandatu wójta ani też prawa wybieralności, co zdaniem wnioskodawców jest sprzeczne z zasadą równości i niedyskryminacji oraz zasadą równego dostępu do służby publicznej.
Rozprawie będzie przewodniczył wiceprezes TK Janusz Niemcewicz, sprawozdawcą będzie sędzia TK Ewa Łętowska.