Zasady wypłaty emerytur i rent inwalidzkich. K 16/08
5 października 2010 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek Grupy posłów na Sejm dotyczący zasad wypłaty emerytur i rent inwalidzkich.
Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników w zakresie, w jakim wyłącza wypłatę części składkowej (ustalonej na podstawie art. 25 tej ustawy) emerytury rolniczej lub renty inwalidzkiej rolniczej w sytuacji zbiegu prawa do takiego świadczenia z prawem do świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Chodzi o sytuacje, gdy osoba uprawniona wybiera, na podstawie zaskarżonego przepisu, pobieranie w całości tego drugiego świadczenia, a przy tym ze względu na wyłączenie zawarte w art. 56 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS nie ma prawa do zwiększenia przewidzianego w art. 56 ust. 4 tejże ustawy, z art. 2, a także z art. 32 ust. 1 konstytucji.
Wniosek dotyczy tzw. osób dwuzawodowych, czyli takich, które w czasie aktywności zawodowej były - równocześnie albo w równych sekwencjach - i pracownikami zatrudnionymi poza rolnictwem, i rolnikami prowadzącymi własne gospodarstwa.
Z kwestionowanego przepisu wynika, że w razie zbiegu prawa do emerytury rolniczej lub renty inwalidzkiej rolniczej z prawem do świadczenia z FUS uprawnionemu wypłaca się tylko jedno , przez niego wybrane świadczenie. Ponieważ świadczenia z FUS są z reguły wyższe od świadczeń rolniczych, w praktyce regułą jest, że uprawniony wybiera świadczenie z FUS. Wówczas wskutek działania z jednej strony wyłączenia z art. 56 ust. 5 ustawy emerytalnej FUS, a z drugiej strony art. 33 ust. 2 ustawy rolniczej opłacone w przeszłości składki rolnicze nie znajdują odzwierciedlenia w wysokości pobieranych przez emeryta lub rencistę świadczeń.
Zdaniem wnioskodawcy jeżeli w sytuacji zbiegu prawa do rolniczej emerytury lub renty inwalidzkiej z prawem do analogicznego świadczenia z FUS fakt opłacania składek rolniczych nie został uwzględniony w wymiarze tego świadczenia w myśl art. 56 ust. 4 ustawy emerytalnej z FUS, mechanizm eliminujący jednoczesne pobieranie dwóch świadczeń, nie powinien obejmować części składkowej emerytury rolniczej lub renty inwalidzkiej rolniczej.
Kwestionowany przepis poprzez działanie eliminujące wypłatę także części składkowej świadczenia rolniczego narusza nie tylko zasadę równości i sprawiedliwości społecznej, lecz także zasadę ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Płacąc składki na ubezpieczenie społeczne rolników, ubezpieczony miał prawo oczekiwać, że znajdzie to odzwierciedlenie w wysokości emerytury lub renty inwalidzkiej.
Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Zbigniew Cieślak, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.