Komunikat przed Drukuj

Sankcje za nieodprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne. P 29/09

18 listopada 2010 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpozna połączone pytania prawne Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi VI Wydział Karny i  Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XVII Wydział Karny dotyczące sankcji za nieodprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne.

Trybunał Konstytucyjny orzeknie w sprawie zgodności:
- art. 218 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku - Kodeks karny, w zakresie w jakim dopuszcza stosowanie wobec tej samej osoby, za ten sam czyn, odpowiedzialności za przestępstwo i dodatkowej opłaty o której mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z art. 2 konstytucji, art. 4 ust. 1 protokołu Nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych;
- art. 98 ust. 1 oraz art. 98 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 98 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, w zakresie w jakim dopuszczają stosowanie wobec tej samej osoby, za ten sam czyn, odpowiedzialności za wykroczenie i dodatkowej opłaty o której mowa w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych z art. 2 konstytucji, art. 4 ust. 1 protokołu Nr 7 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, art. 14 ust. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. 

Art. 218 § 1 k.k. mówi, że, kto wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku
pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 

Przedmiotem ochrony art. 98 ust. 1 pkt 1 oraz z art. 98 ust. 1 pkt 1 w zw. z art.
98 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są interesy majątkowe Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,  których dysponentem jest Zakład Ubezpieczeń
Społecznych jako państwowa jednostka organizacyjna wykonująca zadania publiczne z zakresu ubezpieczeń społecznych. Chodzi o zapewnienie, by środki na rzecz funduszy wpływały terminowo i w pełnej wysokości. Prze­kazanie płatnikom czynności rozliczania się ze składek oparto na założeniu zaufania do nich.

Istotą dodatkowej opłaty o której mowa w art. 24 ust. 1 ustawy o sys­temie ubezpieczeń społecznych jest dyscyplinowanie płatni­ków dopuszczających się nieopłacania składek. 
W ocenie sądów pytających stosowanie wobec tej samej osoby, za ten sam czyn sankcji administracyjno-karnej, określanej przez ustawę-jako "dodat­kowa opłata" i odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie narusza konstytucyjną zasadę demokratycznego państwa prawnego. Stanowi bowiem wyraz nadmiernego rygoryzmu prawnego i nie uwzględnia w żadnym stopniu interesu oskarżonego, który poniósł już karę administracyjną. Kwestionowane przepisy naruszają również Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych w zakresie zakazu ponownego sądzenia lub karania.

Rozprawie będzie przewodniczył sędzia TK Marek Kotlinowski, a sprawozdawcą będzie sędzia TK Teresa Liszcz.